علی اصغر مومنی - کارشناس ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدعلی بهمنیار - استاد گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

جهت بررسی کارایی مصرف جداگانه و تلفیقی کودهای سبز، دامی و زیستی بر پویایی نیتروژن خاک و گیاه ذرت (Zea mays L.)، رقم سینگل کراس 704، پژوهشی به صورت کرت های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. عامل اصلی نوع کود سبز در سه سطح [ شاهد، شبدر برسیم ،(Trifolium alexandrinum L.)، و جو]، مدیریت بقایا به عنوان عامل فرعی در سه سطح (برداشت کامل، نصف برداشت و برگردان کامل) و نوع کود به عنوان عامل فرعی در هفت سطح (1- شاهد 2- کود شیمیایی توصیه شده (NPK) شامل اوره، سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم به ترتیب به میزان 250، 150 و 100 کیلوگرم در هکتار 3- نصف کود شیمیایی 4- 15 تن کود دامی در هکتار + نصف کود شیمیایی 5- کود زیستی + نصف کود شیمیایی 6- 15 تن کود دامی در هکتار+ کود زیستی 7- نصف NPK + 15 تن کود دامی در هکتار + کود زیستی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کاربرد کود سبز (شبدر و جو) تقریبا افزایش 23 درصدی میزان نیتروژن خاک را به همراه داشت. با این وجود میزان نیتروژن برگ (15 درصد) و نیتروژن تجمعی دانه (12 درصد) در کاربرد کود سبز شبدر نسبت به جو افزایش بیشتری داشت. همچنین تیمارهای کود دامی به همراه نصف کود شیمیایی، کود زیستی به همراه نصف کود شیمیایی و نیز تلفیق کودهای دامی، زیستی و نصف کود شیمیایی پویایی نیتروژن در خاک را نسبت به تیمار کود شیمیایی کامل به میزان 32/9 درصد افزایش دادند.

پویایی نیتروژن خاک، تیمارهای کودی، مدیریت بقایا