مهدیه رجایی - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی،
مهدی دهمرده - استادیار ، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
عیسی خمری - دانشیار ، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
سید محسن موسوی نیک - دانشیار ، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

به منظور بررسی اثر تراکم و وجین علف های هرز و نسبت های مختلف کشت مخلوط ذرت (704)(Zea mays L.) و بادام زمینی (hypogaea L.Arachis ) آزمایشی در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل (چاه نیمه) در سال 1391 اجرا شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل نسبت کاشت در 4 سطح (ذرت خالص، 50 درصد ذرت + 50 درصد بادام زمینی، 100 درصد ذرت + 100 درصد بادام زمینی و بادام زمینی خالص)، وجین علف هرز در 3 سطح (بدون وجین، یکبار وجین و دوبار وجین) و فواصل بین ردیف ها با 2 سطح (40 و 50 سانتی متر) در نظر گرفته شد. برای تعیین تیمار برتر کشت مخلوط، شاخص های ارزیابی مانند ضریب نسبی تراکم، شاخص رقابت ، غالبیت و نسبت برابری زمین محاسبه شدند. نتایج نشان داد که سطوح مختلف تراکم بوته و وجین علف های هرز و نسبت های کشت بر شاخص های ارزیابی شده تاثیر معنی داری داشتند . بیشترین مقدار شاخص نسبت برابری زمین (LER) مربوط به ترکیب تیماری صد درصد ذرت + صد درصد بادام زمینی به میزان (1/04) بود. علاوه بر این ضریب نسبی تراکم (K) مشخص نمود که بیشترین مقدار این شاخص در بادام زمینی، ترکیب تیماری عدم وجین با تراکم بیشتر به میزان 7/41 و کمترین مقدار این شاخص در ذرت ترکیب تیماری یکبار وجین با تراکم کمتر به میزان 0/4 تعلق داشت. شاخص تعادل رقابتی ذرت روی بادام زمینی در کلیه ترکیبات تیماری کوچکتر از یک بود و بنابراین بادام زمینی نسبت به ذرت از لحاظ رقابتی برتری داشته است. بر اساس این معیار تیمار مربوط به تراکم کمتر و دوبار وجین دارای بیشترین غالبیت بود. مقدار شاخص غالبیت برای ذرت در کلیه تیمارها منفی بوداما با افزایش تراکم در این گونه، شدت رقابت آن افزایش یافت. بنابراین در کلیه شاخص ها بادام زمینی گونه غالب بود و علت این امر را می توان به استفاده بهتر از منابع و کنترل علف های هرز در این گیاه نسبت داد.

شاخص ازدحام نسبی، رقابت، غالبیت، نسبت برابری زمین