ناصر جعفرزاده - دانشجوی سابق دکترای زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
علیرضا پیرزاد - دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
هاشم هادی - استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

به منظور بررسی اثر تداخل تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflxus L.) بر شاخص های رشد کرچک (Ricinus communis L.) و اندازه گیری عکس العمل تاج خروس از نظر تجمع وزن خشک و سطح برگ در رقابت با کرچک آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی در شهرستان ارومیه در سال 91-1390 با سه تکرار اجرا شد. آزمایش شامل دو فاکتور تراکم کاشت کرچک در پنج سطح (صفر، سه، چهار، پنج و شش بوته در مترمربع) و تراکم تاج خروس در چهار سطح (صفر، پنج، 10 و 15 بوته در متر مربع) بود. نتایج تجزیه رشد نشان داد که حداکثر تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی در هر چهار تراکم کرچک مربوط به کشت خالص بود که با افزایش تراکم تاج خروس از مقدار آن ها کاسته شد. حداکثر و حداقل شاخص سطح برگ کرچک در 1046 درجه روز رشد به ترتیب در تراکم شش بوته کشت خالص کرچک و تراکم سه بوته کرچک و 15 بوته تاج خروس برابر 4/06 و 0/90 به دست آمد. بیشترین و کمترین مقادیر سرعت رشد محصول در همان درجه روز رشد به ترتیب در تراکم پنج بوته کشت خالص کرچک و تراکم سه بوته و 15 بوته در مترمربع تاج خروس برابر با 0/317 و 0/114 گرم در مترمربع در درجه روز رشد مشاهده شد. نتایج اندازه گیری صفات تاج خروس حاکی از کاهش شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، سرعت رشد و سرعت رشد نسبی تاج خروس در حضور کرچک بود و با افزایش تراکم کرچک کاهش بیشتری در این صفات ایجاد شد. به طوری که در بالاترین تراکم تاج خروس (15 بوته در مترمربع) افزایش تراکم کرچک به ترتیب 44، 40 و 134 درصد افت بیشتر در سطح برگ، ماده خشک و سرعت رشد تاج خروس ایجاد کرد.

تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، شاخص سطح برگ