هادی افرا - کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی
رضا فیض ابادی - کارشناسی ارشد جمعیت شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

از دیرباز، انسان ها به دنبال تعریف و شناسایی خویش، قوم، قبیله و ملیت و نیز کشف تمایزات خود از دیگران بوده اند. مفهوم هویت، پاسخی به سوال چه کسی بودن و چگونه شناسایی شدن است از آن زمانست که هویت یکی از موضوعات اساسی حوزه علوم اجتماعی و در طی دهه 1990 به مفهوم مرکزی مطالعات فرهنگی بدل گشته است . نوشتار حاضر در پی بررسی مفهوم هویت در گفتمان های سیاسی ایران معاصر 1390- 1284 از طریق روش تبارشناسی فوکو است. غایت تبارشناسی توصیف خالص حوادث است و در آن، سوژه ای به عنوان موضوع ممکن شناخت، ایجاد و ظاهر می گردد. گردآورد اطلاعات، به شیوه اسنادی و استفاده از کتب و منابع معتبر علمی بوده و مفهوم هویت در گفتمان های سیاسی ایران معاصر به روش تبارشناسی فوکو مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است نتایج این مطالعه بیانگر این است که علی رغم اینکه هدف نهایی گفتمان های مسلط بر ساختن هویتی ثابت، یکسان و فراگیر است و تصور هویتی یک دست تنها در پرتو گفتمان های سیاسی مسلط تعیین می یابد و علی رغم اینکه گفتمان های مسلط سیاسی، براساس ایدیولوژی سیاسی خود در پی یکسان سازی هویت هستند اما در عمل کنش گران لایه های گوناگون را در هم می آمیزند و هویت های متنوع، ناخالص و ناپایدار خلق می کنند.

هویت، گفتمان، ایران معاصر