الهه جانتن - کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد علی فلاحی - استاد گروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران،
احمد سیفی - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر مهاجرت از 15 کشور توسعه یافته عضو سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی و 14 کشور درحال توسعه به ایالات متحده آمریکا طی سال های 1991-2008 است. برای این منظور، در چارچوب نظریه جاذبه دافعه مهاجرت و با استفاده از الگوی داده های تابلویی، تاثیر عوامل مختلف بر مهاجرت از این دو گروه کشورها به ایالات متحده آمریکا بررسی می شود. نتایج نشان می دهد که فاصله میان کشور مبدا و کشور مقصد، برای هر دو گروه از کشورها منفی و معنی دار است؛ لذا با افزایش مسافت میان کشورهای مبدا با کشور آمریکا حجم مهاجرت به این کشور کاهش می یابد. میزان عرضه نیروی کار در کشور مبدا، برای کشورهای درحال توسعه معنی دار و مثبت است؛ اما برای کشورهای توسعه یافته معنی دار نیست. متغیر شکاف تکنولوژی برای کشورهای توسعه یافته، منفی و معنی دار و برای کشورهای درحال توسعه، مثبت و معنی دار است. در هر دو گروه از کشورها، افزایش نرخ سرمایه گذاری در کشور مبدا مهاجرت را کاهش می دهد؛ اما کشورهای درحال توسعه حساسیت بیشتری نسبت به این متغیر دارند. متغیرهای تفاوت سرانه تولید ناخالص داخلی، نرخ زاد و ولد، شاخص سرمایه انسانی، مهاجرت دو سال گذشته، جمعیت و سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور مبدا برای هر دو گروه از کشورها مثبت و معنی دار هستند. همچنین، متغیرهای جمعیت و سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر اندکی در شکل گیری جریان مهاجرت دارند.

مهاجرت، کشورهای توسعه یافته، کشورهای درحال توسعه ، داده های تابلویی