بهروز هادی زنوز - عضو هییت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

در این مقاله تجربه مناطق پردازش صادرات صنعتی در کشورهای در حال توسعه مورد بررسی قرار گرفته است. این گزارش در انجام بخشی از مطالعات راهبردی ایجاد منطقه آزاد تجاری – صنعتی چابهار تدوین شده است و هدف آن بهره گیری از تجارب جهانی برای تعیین اهداف، اندازه ها و استراتژی منطقه پردازش صادرات صنعتی در ایران بوده است. نتایج مطالعات بیانگر این مطلب است که گرچه در سه دهه اخیر در کشورهای در حال توسعه مناطق پردازش صادرات به سرعت گسترش یافته اند اما همه کشورهایی که دست به ایجاد چنین مناطقی زده اند موفق نبوده اند. ایجاد فرصت های جدید اشتغال و درآمد و منافع خالص ارزی را می توان در شمار مهمترین آثار اقتصاد این مناطق به حساب آورد. اثر مناطق پردازش صادرات در زمینه انتقال تکنولوژی و ارتقاء مهارت مدیریت و مهارت نیروی کارگر اگر چه مثبت اما محدود بوده است. اثرات فراز (backward linkage) و نشیب (foreward linkage) این مناطق و صرفه های خارجی حاصل از فعالیت آنها نیز اندک است.

نواحی، صادرات صنعتی، توسعه اقتصادی