حمیدرضا علیزاده - کارشناس ارشد استخراج معدن- موسسه مهندسین مشاور ساحل
علی مرتضوی - دکتری مکانیک سنگ – دانشگاه پلی تکنینک تهران

بوسیله کنترل سرعت حرکت ذره ای عملیات آتشکاری، اثرات مخرب نیروهای امواج انفجاری بر سازه های زیرزمینی در حال احداث، کاهش می باشد. در فضاهای زیرزمینی در حال ساخت که مقاومت و رفتار سنگ و نگهداری تاثیرپذیر از نیروهای دینامیکی حاصل از انفجار بوده، دسترسی به مقاومت نهائی طراحی زمانی میسر می گردد که عوامل کاهش دهنده آین مقاومت از جمله امواج لرزه ای کنترل گردند. در صورت عدم کنترل امواج انفجاری (و همچنین توالی عملیات آتشکاری که دارای تاثیرات مخرب تدریجی می باشند) تاثیر مخرب آنها بر اجزای سیستم نگهداری (همانند پیچ سنگ و شاتکریت) اجتناب ناپذیر می باشد. مقدار لرزش مجاز با در نظر گرفتن قابلیت انتقال موج در سنگ، فاصله از منشاء، مشخصات مقاومتی سازه، عمر و جنس مصالح و ارزش سازه قابل تعیین می باشد. در این مقاله ضمن بررسی امواج انفجاری و نحوه تاثیر آنها بر تغییر شکل تونل و سیستم نگهداری، روش طراحی کنترل نیروهای دینامیکی حاصل از امواج انفجاری بر اساس لرزش ذره ای مجاز با کنترل مقدار خرج مصرفی در هر تاخیر و انفجار بررسی شده است. در انتها نیز به یک مورد اجرایی حفاری محل تقاطع دو تونل اشاره شده است.

لرزش، آتشکاری، جابجائی لرزه ای، تونل، نگهداری موقت