فروغ قاسمی منجزی - دانشجو کارشناسی ارشد معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، ایران
عمران کهزادی سیف آباد - گروه شهرسازی و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر،ایران

معماران بومی هر منطقه از کره زمین، در پی ایجاد شرایط آسایش و زندگی بهتر تدابیر متعددی اندیشیده اند. اگرچه هماهنگ شدن با طبیعت بی رحم کار بسیار مشکلی بوده است، ولی هر کجا که امکانی وجود داشته، از آن بهره گرفته شده و استفاده شده است.آب و هوا، یکی از عوامل مهم و اثر گذار بر زندگی انسان است و عبارت است از هوای غالب یک منطقه در دراز مدت(علیجانی و کاویانی، 1382،1-5 (در معماری سنتی ایران توجه به مسایل اقلیمی حایز اهمیت بوده است و بر کالبد بنا تاثیر بسزایی داشته است در اینراستا نمونه های با ارزش معماری شهر اهواز به عنوان مجموعه های با هویت و اقلیمی مورد بررسی قرار گرفته و الگوها و مفاهیم،رویکردها و نظریه ها، ساختار و نحوه شکل گیری،انتظامات فضایی و رویکردهای اقلیمی بناها به طور کامل تحلیل شده اند. مهمترین مفهومی که در طی سالیان این بناها را همچنان در یادها نگاه داشته و علیرغم متروک ماندن آن ها حفظ شده است همان هویت است که در کالبد آن ها قابل مشاهده و با تمامی حواس قابل درک است. تمامی این بناها حتی بعد از متروکه شدن هویت خود را نشان می دهند و با داشتن عناصر و رویکردهای اقلیمی هویت اقلیمی خود را حفظ کرد ه اند و با رعایت ویژگی های بومی و شهری خود هویت بومی را که ملاک تمایز معماری آن ها از شهرهای مجاورشان است را نمایان میکنند.ما با بررسی بنای کاروانسرای معین التجار به برسی نقش اقلیم در طراحی آن با استفاده از داده های کتابخانه ای و مطالعات میدانی میپردازیم وبه دنبال پاسخ دادن به پرسشهای زیر هستیم که چگونه این بنا توانسته محیطی را برای آسایش و استراحت بازرگانان و مسافران در طول سال فراهم سازد.و آیا در ساخت این بنا نقش عوامل اقلیمی در نظر گرفته شده است ودر ساخت این بنا کدام عنصر اقلیمی بیشتر نقش دارد معماری بومی بیشتر مناطق جهان متاثر از اقلیم بوده ،تماس کم و حداکثر سیرکوالسیون در داخل بنا( مفیدی شمیرانی،1388 ( استفاده از ایوان های بزرگ و عمیق با سقف بلند(کسمایی،1382،94(استفاده از ایوان های مسقف در اطراف حیاط ودر جلوی اتاق ها (طاهباز و جلیلیان138،1387( فراهم کردن فضاهایی برای فعالیت در فضای نیمه باز به عنوان بخش جدایی ناپذیر فضای زندگی و فراهم کردن مهتابی و ایوان و مهتابی های عمیق وبالکن های پیش آمده برای سایه اندازی استفاده از اتاق های بیرونی به فضاهای داخلی و حفظ آنها از تابش، استفاده از طبقات زیرین به علت پایینتر بودن درجه حرارت در آنها و بکار گیری فضاهای عملکردی باز مسقف در مناطقی که باد مناسبی می وزند به عنوان عناصر مهم الگوی خانها در این منطقه میباشد.

معماری بومی - اقلیم گرم و مرطوب-معماری اقلیمی