منیره مجلسی نصر - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
یدالله فخری - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی در ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران
مریم سرخوش - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران

زمینه و هدف: ورود فلزات سنگین مانند آرسنیک به منابع آبی به علت تجمع بیولوژیکی، سمی بودن و پایداری محیطی میتواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان و اکوسیستم داشته باشد. مواد و روشها: جهت تهیه نقشه کریجینگ سطحی، غلظت آرسنیک در طول سال 13-2012 و در 17 حلقه چاه منطقه هشتبندیمیناب اندازه گیری شد. با استفاده از مدل توزیع فضایی، غلظت آرسنیک آبهای زیرزمینی و سهم خطر (HQ (که نشان دهنده خطر غیر سرطان زایی است، مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتهها: میانگین و دامنه غلظت آرسنیک آب زیرزمینی به ترتیب ppb 56/2±69/7 و ppb 7/23 -ND بود. غلظت آرسنیک آبهایزیرزمینی در فصل پاییز (شمال غرب منطقه)، در فصل زمستان (شمال شرق)، در فصل بهار (شمال شرق، شمال غرب و مرکز) و در فصل تابستان (مرکز و شرق) در محدوده غیرایمن قرار داشت. جذب روزانه مزمن (CDI (و سهم خطر جمعیت منطقه هشتبندی به .گردید محاسبه 0/92 و 0/00028 mg/kg-d ترتیب نتیجه گیری: میانگین غلظت آرسنیک و سهم خطر جمعیت شهر هشتبندی به ترتیب در محدوده نگران کننده و ایمن قرار دارند. نقشههای فضایی تهیه شده به روش کریجینگ نشان داد که در مناطق شمال شرق، بیشترین و در جنوب و جنوب غرب کمترین غلظتآرسنیک و به دنبال آن سهم خطر مشاهده گردید. از مدل توزیع فضایی میتوان در ارزیابی غلظت و خطر آلایندههای محیطی استفاده شود.

آرسنیک، خطر غیر سرطانزایی، نقشه کریجینگ سطحی