بیتا کمالی سراج - دانشجوی دکتری مدیریت فناوری، دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگر مرکز پژوهشی آینده اندیشان
جهانیار بامداد صوفی - عضو هییت علمی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی
مهدی الیاسی - عضو هییت علمی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی

هدف از این مقاله بررسی چگونگی تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در توسعه صنعت اپراتور تلفن همراه کشور می باشد که با رویکرد مطالعات موردی و با استفاده از اطلاعات کیفی و پیمایش خبرگان، انجام شده است. بدین منظور با استفاده از مرور ادبیات تحقیق، بررسی روند شکل گیری و توسعه شرکت ایرانسل و تاثیر آن بر صنعت تلفن همراه کشور و همچنین تحلیل محتوای دیدگاه خبرگان، مدل مفهومی تحقیق تدوین شده است. براساس مدل مفهومی این تحقیق، تاثیر انواع مکانیزم های سرریز بر سایر شرکت های اپراتور و همچنین تامین کنندگان داخلی از ابعاد دانش فنی و دانش مدیریتی در قالب پیمایش خبرگان مورد بررسی قرار گرفته است. در این چارچوب، پرسش نامه این تحقیق پس از بررسی روایی و پایایی، میان نمونه آماری که شامل 45 نفر از مدیران ارشد و میانی فعال صنعت اپراتوری تلفن همراه می باشد و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعیین شده اند، توزیع گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون های آمار استنباطی استفاده شد. نتایج نشان داد که از میان 4 مکانیزم اصلی سرریز، مکانیزم های رقابت و تقلید در تجربه سرمایه گذاری شرکت ایرانسل از ارتباطات و جابه جایی نیروی انسانی دارای اهمیت بیشتری در سرریز فناوری بودند. همچنین تاثیر سرمایه گذاری خارجی انجام شده بر شرکت های اپراتور داخلی بیشتر از تاثیر آن بر تامین کنندگان داخلی بوده است. علاوه بر این با استفاده از تحلیل همبستگی، نتایج تحلیل های آماری نشان می دهد که بین مکانیزم های سرریز و توسعه مدیریتی و فناورانه در اپراتورها همبستگی معنادار و مثبت و قابل ملاحظه ای وجود دارد.

شرکت های چند ملیتی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سرریز فناوری، همکاری فناورانه