احمدرضا قاسمی - عضو هیات علمی گروه صنعت و فناوری، دانشکده مدیریت و حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
محمدرضا قبادیان - کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

از آنجا که شناسایی مناسب ترین فناوری آینده صنعت برق حداقل در سطح ملی تا حدود زیادی مغفول مانده است. این پژوهش با بهره گیری از فنون چند رشته ای آینده پژوهی با بهره گیری از نقشه شناختی فازی و تحلیل سناریو به ترسیم و رتبه بندی سناریوهای آینده صنعت برق ایران پرداخته است. در این پژوهش داده های ذهنی خبرگان به عنوان اصلی ترین ابزار در پیش بینی آینده فناوری های جدید، به وسیله نقشه شناختی فازی و از طریق انجام مصاحبه عمیق استخراج شده است. ترسیم نقشه شناختی فازی صنعت برق ایران در حکم ورودی فرآیند آینده پژوهی است. تحلیل نقشه شناختی فازی صنعت برق ایران که فرآیند اصلی آینده پژوهی این پژوهش را در برمی گیرد، شامل سه گام سناریو نگاری، شبیه سازی سناریوها بر پایه نقشه شناختی فازی و رتبه بندی سناریوها می باشد. در گام نخست چهار سناریو فناوری محور برای آینده صنعت برق که برآمده از اولویت های سرمایه گذاری در این صنعت است، شناسایی می شود، گام بعد با قرارگیری این سناریوها در نقشه شناختی فازی صنعت برق ایران، شبیه سازی این سناریوها بر پایه نقشه شناختی فازی انجام شود. در گام آخر نیز رتبه بندی سناریوهای حاصل از نتایج شبیه سازی سناریوها با استفاده از تکنیک TOPSIS انجام می شود. به این ترتیب سناریو توسعه تولید برق از انرژی های نو و تجدید پذیر اولویت نخست، سناریو توسعه شبکه هوشمند برق اولویت دوم، سناریو ادامه روال گذشته تولید برق مبتنی بر نیروگاه های فسیلی اولویت سوم و سناریو توسعه استفاده از انرژی هسته ای در تولید برق اولویت چهارم را در جهت دستیابی به مطلوب ترین آینده در صنعت برق از دید این پژوهش کسب نموده اند.

آینده پژوهی، نقشه شناختی فازی، تحلیل سناریو