عبدالحمید شمس - دانشیار حقوق اقتصادی و اجتماعی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی کشور تهران ایران

یکی از چالش های پیش روی کشورهایی که دارای اقوام مختلف هستند گرایش قومتی ها به اداره امور داخلی توسط خودشان است در صورتی که قدرت مرکزی نتواند در شرایط ثبات این تمایل را به درستی هدایت و وفاق ملی را تقویت کند در شرایط بی ثباتی زمینه واگرایی کشور فراهم خواهد شد در پیشینه تاریخی کشور ما از ساتراپ های شبه فدرال عصر هخامنشی تا تراکم زدایی در دوران کنونی روش هایی از سازمان دهی و اداره امور عمومی محلی وجود داشته است که کشف و دسته بندی آن ها می تواند مجموعه ای مفید برای تقویت مبانی نظری و عملی اداره امور محلی آینده ایران باشد مقاله حاضر پژوهشی میان رشته ای با کاربرد مدیریت دولتی و حقوق اداری از لحاظ هدف پژوهشی بنیادی و نظری است و در زمینه کشف حقایق تاریخی برای نخستین بار بر این نظر تاکید می کند که از حکمرانی سلسله صفوی تا حکومت پهلوی اول سازمان دهی سرزمین های داخلی قلمرو ایران هم زمان با سه روش متمرکز غیر متراکم محدود و غیر متراکم فدرال گونه انجام شده است

تراکم زدایی،تمرکز زدایی،تراکم زدایی فدرال گونه،همبستگی،قیومت،استقلال،خود مختاری