محمد هاشم رحمتی - استادیار گروه مهندسی مکانیک ماشین های کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانن
غلام عباس سهرابوندی - کارشناس ارشد مکانیزاسیون کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام
مهدی خدادادی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
آیت محمد رزداری - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه شهرکرد

برنج یکی از غلات پر مصرف ایران است و نقش مهمی در تامین امنیت غذایی دارد. با توجه به رشد جمعیت، افزایش تولید این محصول و کاهش تلفات اهمیت ویژه ای در جلوگیری از واردات برنج دارند. تلفات برنج در مرحله برداشت بیشترین تلفات محصول را به خود اختصاص داده است. کاهش تلفات در این مرحله ضروری است و این امر مستلزم درو به موقع محصول، جداسازی دانه از بقایای گیاهی با کمترین تلفات، به دست آوردن محصول با کیفیت بالا و انتخاب روش مناسب برداشت است. انتخاب روش برداشت بستگی به عوامل مختلفی در هر منطقه دارد. بنابراین روش های مختلف برداشت برای هر منطقه باید در شرایط یکسان مقایسه شوند. برای توصیه بهترین روش برداشت در شهرستان شیروان چرداول سه روش برداشت (دستی، کمباین مخصوص برنج و کمباین معمولی غلات) به عنوان سه تیمار آزمایش و چهار روستای شهرستان به عنوان بلوک در نظر گرفته شدند، به عبارت دیگر طرح آزمایشی به کار برده شده طرح بلوک های کاملا تصادفی بود. این تحقیق روی رقم عنبربو اجرا شد و پارامترهای اندازه گیری شده عبارت بودند از: ظرفیت مزرعه ای موثر، درصد تلفات کل، درصد تلفات مرحله درو، سایر تلفات، تعداد کارگر مورد نیاز و هزینه برداشت. نتایج نشان داد که تفاوت کل پارامترها در میان تیمارها در سطح یک درصد معنی دار است. ظرفیت مزرعه ای موثر در برداشت با کمباین معمولی غلات بیشتر از تیمارهای دیگر بود، کمترین درصد تلفات مربوط به برداشت با کمباین مخصوص برنج (2/32%) بود و بیشترین درصد تلفات در روش برداشت با کمباین غلات (3/816%) به دست آمد. بیشترین هزینه برداشت در روش برداشت دستی و کمترین آن در برداشت با کمباین مخصوص برنج بود. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق استفاده از کمباین مخصوص برداشت برنج در این منطقه توصیه می شود.

برداشت برنج، تلفات، کمباین، هزینه ها