اصغر محمودی - دانشیار گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه تبریز
آرمان جلالی - دانشجوی دکتری مکانیزاسیون، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه تبریز
مصطفی ولی زاده - استاد گروه بیوتکنولوژی، دانشگاه تبریز
ایرج اسکندری - استادیار و عضو هییت علمی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

خاک ورزی با مهیا کردن وضعیت مناسب خاک، برای جذب رطوبت و دمای کافی برای جوانه زنی و رشد بذر و هم چنین با کاهش مقاومت به نفوذ خاک، سبب توسعه آسان تر ریشه می گردد. با توجه به مزایای خاک ورزی حفاظتی و کمبود تحقیق علمی در مورد ادوات خاک ورزی حفاظتی وارداتی و تولید داخل و اهمیت فاکتورهای سرعت و عمق خاک ورزی بر عملکرد انواع خاک ورزها، این تحقیق در قالب طرح آزمایشی کرت های دوبار خرد شده بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی در دو شهرستان بستان آباد و هشترود اجرا گردید. فاکتور اصلی عمق خاک ورزی (در دو سطح 10 و 20 سانتی متر) و فاکتور فرعی سرعت خاک ورزی (در چهار سطح 6، 8، 10 و 12 کیلومتر بر ساعت برای شهرستان بستان آباد و 8، 10، 12 و 14 کیلومتر بر ساعت برای شهرستان هشترود) و فاکتور فرعی دوم عمق نمونه برداری (عمق خاک) در دو سطح 10-5 و 20-15 سانتی متر در چهار تکرار با استفاده از خاک ورز مرکب آگرومت پنج شاخه ساخت شرکت سازه کشت بوکان، با استفاده از دو دستگاه تراکتور مسی فرگوسن 285 و 399 به ترتیب در شهرستان های بستان آباد و هشترود انجام گرفت. در این تحقیق اثر هر دو فاکتور سرعت و عمق خاک ورزی روی ویژگی جرم مخصوص ظاهری خاک (در دو عمق نمونه برداری 10-5 و 20-15 سانتی متر) بررسی شد. در حالت کلی نتایج نشان داد که با افزایش سرعت خاک ورزی، جرم مخصوص ظاهری خاک، کاهش پیدا کرد و افزایش عمق خاک ورزی، سبب افزایش جرم مخصوص ظاهری خاک شد. بهترین سرعت، خاک ورزی 10 کیلومتر بر ساعت و عمق 10 سانتی متر برای دستگاه آگرومت پنج شاخه در هر دو شهرستان حاصل گردید.

جرم مخصوص ظاهری، خاک، خاک ورزی حفاظتی، سرعت، عمق