تشکیل بایو فیلم توسط سودوموناس های فلورسنت و نقش آن در کنترل بیولوژیک بیماری پاخوره گندم در اثر قارچ Gaeumannomyces graminis var. tritici

نقش سودوموناس های فلورسنت در کنترل بیولوژیک بیماری پاخوره گندم با عامل قارچ(Ggt) Gaeumannomyces graminis var. tritici ، در سال های اخیر توسط بسیاری از محققین مورد توجه قرار گرفته است. تشکیل بایو فیلم توسط سودوموناس های فلورسنت درکنترل بیماری های گیاهی از اهمیت فراوانی برخوردار است. برای مطالعه این پدیده، 130 جدایه سودوموناس فلورسنت از ریزوسفر گندم در نواحی مختلف استان خراسان جداسازی شد و از این میان 21 جدایه بر اساس توانایی بازدارندگی از رشد قارچ Ggt در روش کشت متقابل انتخاب شدند. جدایه های انتخاب شده از نظرتشکیل بایو فیلم مورد ارزیابی قرار گرفتند و چسبندگی جدایه ها به پلیتهای شیشه ای در طول موج 492 نانومتر بررسی شد. نتایج نشان داد که شش جدایه F1، F3، F4، F141، P4 و 2-79 دارای توانایی تولید بایو فیلم بودند. نتایج آزمایشهای گلخانه ای نیز نشان داد که این جدایه ها نسبت به سایرین دارای توانایی بیشتری در بیوکنترل بیماری پاخوره گندم بودند. جدایه های F1، F3، F4، F141، P4 و 2-79 شدت بیماری را به ترتیب به میزان79، 80، 77، 79، 77 و 80 درصد کاهش دادند؛ در حالی که در سایر تیمارها که تشکیل بایو فیلم مشاهده نشده بود میزان کاهش بیماری بسیار اتدک بود، بطوریکه در جدایه F140 تنها 10% کاهش در میزان بیماری ناشی از قارچ Ggt در بوته های گندم به ثبت رسید. از سوی دیگر بررسی های انجام شده روی میزان همبستگی بین قابلیت بیوکنترل جدایه های برتر و تشکیل بایو فیلم در آنها نشان داد که همبستگی معنی دار بالایی (0/84) بین این دو خصوصیت وجود دارد. نتایج این تحقیق بیانگر نقش مهم تولید بایو فیلم توسط سودوموناس های فلورسنت و ارتباط آن با قابلیت بیوکنترلی آنها در می باشد. این پدیده را شاید بتوان به کلنیزاسیون بهتر و با دوام تر جدایه های تشکیل دهنده بایو فیلم در سطح ریشه و در منطقه ریزوسفر نسبت داد.واژه های کلیدی: بایو فیلم، بیوکنترل، پاخوره گندم، سودوموناس فلورسنت، Gaeumannomyces graminis var. tritici