عباسعلی یزدانی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، بخش ، زراعت و اصلاح نباتات، دانشکد هکشاورزی دانشگاه شیراز
حسین غدیری - استاد بخش ، زراعت و اصلاح نباتات، دانشکد هکشاورزی دانشگاه شیراز
سید عبدالرضا کاظمینی - استادیار بخش ، زراعت و اصلاح نباتات، دانشکد هکشاورزی دانشگاه شیراز

به منظور بررسی اثر برهم کنش علف های هرز، تراکم گندم و تقسیط نیتروژن بر عملکرد گندم دیم، آزمایشی مزرعه ای به صورت طرح کرت دو بار خرد شده با 4 تکرار در سال 87-1386 و 88-1387 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز اجرا شد. در این آزمایش فاکتور اصلی تیمار علف هرز و بدون علف هرز، فاکتور فرعی شامل مقدار بذر مصرفی گندم (100، 120، 140 و 160 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی فرعی، تیمار تقسیط نیتروژن خالص به میزان 100 کیلوگرم در هکتار در 5 سطح (صفر- کامل، یک سوم- دوسوم، نصف- نصف، دوسوم-یک سوم و کامل- صفر) بود. نتایج نشان دادند که در اثر برهم کنش علف های هرز، تراکم کاشت و تقسیط نیتروژن، بیشترین عملکرد بیولوژیک (699 و 1449/5 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در سال اول و دوم) در تیمار بدون علف هرز، تراکم 120 کیلوگرم بذر در هکتار و تقسیط 2/3-1/3 به دست آمد. در سال اول در اثر بر هم کنش علف های هرز، تراکم کاشت و تقسیط نیتروژن، بیشترین عملکرد دانه (0440/07 کیلوگرم در هکتار)در تیمار بدون علف هرز، تراکم کاشت 120 کیلوگرم بذر در هکتار و تقسیط یک سوم- دو سوم و کمترین عملکرد دانه (47/7 کیلوگرم در هکتار) در تیمار با علف هرز، تراکم کاشت 100 کیلوگرم بذر در هکتار و تقسیط دوسوم- یک سوم به دست آمد. در این پژوهش در هر دو سال بیشترین وزن خشک علف های هرز (367/5 کیلوگرم در هکتار در سال اول و 160/38 کیلوگرم در هکتار در سال دوم) در تراکم کاشت 100 و کمترین وزن خشک علف های هرز (247/5 کیلوگرم در هکتار در سال اول و 52/3 کیلوگرم در هکتار در سال دوم) در تراکم کاشت 160 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. در سال دوم دمای بسیار پایین در مرحله گل دهی اثرات مخربی را بر گندم گذاشت و منجر به عدم تولید دانه شد. با توجه به نتایج این آزمایش، تراکم کاشت 120 کیلوگرم بذر در هکتار و تقسیط یک سوم- دوسوم نیتروژن باعث افزایش عملکرد و رقابت گیاه زراعی شد.

گندم دیم، تقسیط نیتروژن، تراکم کاشت، علف هرز