امیر چراغی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد حشره شناسی کشاورزی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
بهزاد حبیب پور - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد سعید مصدق - استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
ویدا مهین پو - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

قارچ بیمارگر Metarhizium anisopliae (Metschnikoff) Sorokin به عنوان عامل بیماری موسکاردین سبز حشرات، قارچی مهم در کنترل بیولژیک حشرات آفت محسوب می شود. با توجه به اینکه تا کنون مطالعه ای در زمینه ارزیابی تاثیر قارچ M. anisopliae روی موریانه Microcerotermes diversus Silvestri (Iso.: Termitidae) در سطح دنیا صورت نگرفته است این تحقیق با هدف بررسی کارآیی قارچ مذکور در مقابل موریانه M. diversus انجام گرفت. در این تحقیق از قارچ M. anisopliae جدایه سراوان (DEMI 001) استفاده شد. آزمایش ها شامل آزمون طعمه مسموم به وسیله چوب تیمار شده در سطح آزمایشگاه و آزمون صحرایی بودند. آزمون طعمه مسموم به دو صورت انجام گرفت؛ الف) آزمون طعمه مسموم به وسیله چوب تیمار شده همراه با کاغذ صافی تیمار نشده؛ ب) آزمون طعمه مسموم به وسیله چوب تیمار شده همراه با چوب تیمار نشده. کمترین میزان LC50 و LC90 در آزمون طعمه مسموم به وسیله چوب تیمار شده همراه با کاغذ صافی تیمار نشده به دست آمد. این مقادیر به ترتیب برابر با 5^10×6/7 و 6^10×8/2 (کنیدی در میلی لیتر) به دست آمدند. همچنین کمترین میزان LT50 و LT90 نیز در همین آزمون و در غلظت 8^10×5/3 (کنیدی در میلی لیتر) از سوسپانسیون کنیدی قارچ به دست آمدند. این مقادیر به ترتیب برابر با 2/83 و 5/06 روز به دست آمدند. در آزمون صحرایی پس از ارایه قارچ بیمارگر میانگین جمعیت موریانه از 1756 عدد به 691 عدد در بلوک چوبی کاهش یافت؛ همچنین میانگین تغذیه از بلوک چوبی از 59/75 گرم به 27/81 گرم کاهش یافت. به طور کلی نتایج نشان داد که روش چوب تیمار شده با این قارچ در کنترل موریانه M. diversus موثر است.

چوب تیمار شده، قارچ بیمارگر حشرات، کنترل بیولژیک، موریانه