شهربانو طاهرآبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشیار و دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مرتضی گلدانی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
شایسته طاهر آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
سید فاضل فاضلی کاخکی - استادیار سازمان آموزش و پژوهش کشاورزی

به منظور بررسی دمای کاردینال علف های هرز بنگ دانه (Hyoscyamus niger L.)، تاج الملوک (Aconitum napellus L.) و شاهدانه (Cannabis sativa L.) و امکان پیش بینی زمان ظهور آن ها در مزرعه، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار در سال 1390 در آزمایشگاه تحقیقات علف های هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. بذور علف های هرز مذکور تحت تیمارهای دمایی ثابت 0، 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیش ترین درصد جوانه زنی در بذور بنگ دانه، تاج الملوک و شاهدانه در دمای 20 درجه سانتی گراد مشاهده شد. واکنش گیاهان مذکور به افزایش دما به بالاتر از مطلوب متفاوت بود. گیاه بنگ دانه در دمای 10 درجه درصد جوانه زنی کم تری نسبت به دو گیاه دیگر داشت. بیش ترین طول ریشه چه و ساقه چه به ترتیب در دمای 20 و 15 درجه سانتی گراد در گیاه شاهدانه، 30 و 20 درجه سانتی گراد در گیاه بنگ دانه و 20 و 25 درجه سانتی گراد در گیاه تاج الملوک مشاهده شد. دماهای کاردینال (دمای پایه، بهینه و بیشینه) برای گیاه بنگ دانه به ترتیب 0/66، 31 و 41 درجه سانتی گراد، برای گیاه تاج الملوک 2/84، 11/48 و 41/05 درجه سانتی گراد و برای گیاه شاهدانه به ترتیب 2/6، 26/8 و 42/8 درجه سانتی گراد تعیین شد. نتایج این آزمایش نشان داد که وجود دامنه دمای متفاوت در جوانه زنی بذرهای علف هرز در استقرار و رقابت پذیری آن ها موثر است.

درصد جوانه زنی، دمای کاردینال، طول ساقه چه، طول ریشه چه