علی اصغر چیت بند - دکتری علوم علف هرز گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا قربانی - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدحسن راشدمحصل - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رحمت عباسی - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

روش اندازه گیری فلورسنس کلروفیل فرآیندی غیرتخریبی، غیرمستقیم می باشد که برای ارزیابی سریع تغییرات فعالیت دستگاه فتوسنتزی کاربرد دارد. به منظور تشخیص چگونگی تحت تاثیر قرار گرفتن منحنی های القاء فلورسنس (منحنی کاتسکی) و پارامترهای آن، دو آزمایش دزپاسخ جهت اندازه گیری فلورسنس کلروفیل توسط علف کش های دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست در دزهای 0، 51/38، 102/75، 205/5، 308/25، 411، 616/5 و 822 گرم ماده موثره در هکتار و کلریدازون در دزهای 0، 81/25، 162/5، 325، 650، 1300، 1950 و 2600 گرم ماده موثره در هکتار بر روی دو گونه مهم علف های هرز مزارع چغندرقند شامل سلمه تره و خرفه در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392 انجام شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که پارامترهای اندازه گیری شده دارای حساسیت های متفاوتی نسبت به کاربرد علف کش ها بودند، بطوریکه در چهار ساعت پس از اعمال دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست در علف های هرز مذکور، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم دو(Fv/Fm) ، تغییر خاصی نشان نداد درصورتیکه تغییرات نسبی فلورسنس در مرحله (Fvj) J و مساحت بین منحنی کاتسکی و(Area) Fm در این بازه زمانی به شدت کاهش پیدا کردند، حال آنکه کلریدازون به دلیل دارا بودن فرمولاسیون پودر وتابله که منجر به حلالیت کمتر و در نهایت نفوذ کمتر علف کش به درون بافت گیاه می شود، در این بازه زمانی، تغییری در روند منحنی کاتسکی و پارامترهای آن نداشت. علف هرز خرفه به دلیل داشتن برگ و ساقه اسفنجی بیشتر تحت تاثیر علف کش های دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست و کلریدازون قرار گرفت درحالیکه سلمه-تره به جهت داشتن پوشش سفید و آرد مانند، حساسیت کمتری نسبت به کاربرد این علف کش ها داشت. در بین پارامترهای فلورسنس اندازه گیری شده، (Fvj) پارامتری مناسب و سریعتری جهت تشخیص زود هنگام اثرات علف کشی بر روی گیاهان مورد آزمایش بود. از آنجا که پارامترهای فلورسنس کلروفیل بلافاصله پس از کاربرد علف کش تحت تاثیر قرار گرفتند، بنابراین می توانند به عنوان ابزاری کاربردی جهت بررسی میزان کارایی علف کش در ساعات اولیه پس از سمپاشی در گلخانه و مزرعه مورد استفاده واقع شوند.

دز پاسخ، دسمدیفام + فنمدیفام + اتوفومیست، کلریدازون، کارایی کوانتومی فتوسنتز، منحنی های القاء فتوسنتز