رعنا فرزان - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان
حمزه ایزدی - استاد حشره شناسی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان
علی بازماندگان - مربی، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه ولی عصر رفسنجان

براساس آمار سازمان های بین المللی، هر سال بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی توسط آفات در انبارها از بین می روند. برای مبارزه با آفات انباری به طور معمول از سموم تدخینی استفاده می شود، اما آگاهی از خطرات باقی مانده این سموم روی محصولات انباری و نیز افزایش مقاومت به این سموم، اتخاذ یک روش مبارزه مناسب تر را ایجاب می کند. استفاده از نانوذرات به عنوان آفت کش به دلیل مشکلات کمتر زیست محیطی و نیز خطرات کمتر برای جانوران خون گرم، می توانند جایگزین مناسبی باشند. نانوذرات سیلیکا و اکسیدمس به کار رفته در این بررسی با روش سونوشیمی و با استفاده از دستگاه التراسونیک تهیه گردیدند. برای انجام آزمایش، جیره غذایی حشرات، با غلظت های مختلف نانوذرات تیمار شد، سپس 30 عدد لارو سه روزه داخل هر تیمار قرار داده شد و مرگ و میر مراحل نابالغ بعد از 7، 21 و 51 روز (ظهور حشرات بالغ) در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±27 درجه سلیسیوس، رطوبت نسبی 5±50 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی) ثبت شد. برطبق نتایج حاصل از زیست سنجی، در اثر کاربرد نانوسیلیکا و نانواکسید مس در مقایسه با شاهد، با گذشت زمان بر میزان تلفات مراحل نابالغ شب پره آرد افزوده شد. میزان دز کشنده پنجاه درصد نانوسیلیکا برای شب پره آرد بعد از 7، 21 و 51 روز به ترتیب 805، 518 و 403 میلی گرم بر لیتر محاسبه شد. در حالی که این میزان برای نانواکسید مس به ترتیب 3988، 3820 و 3036 میلی گرم بر لیتر محاسبه شد. براساس نتایج به دست آمده از این بررسی، نانوذرات سیلیکا در مقایسه با نانواکسید مس از قابلیت بهتری برای کنترل شب پره آرد برخوردار است.

آفات انباری، زیست سنجی، نانوذرات