حسن نصر اصفهانی - مدیر توسعه منابع انسانی شرکت ملی گاز ایران
محمدعلی طاهری - عضو انجمن اقتصاد انرژی ایران
محمدرضا گلی - کارشناس پژوهش و توسعه منابع انسانی شرکت ملی گاز ایران

مدذیریت دانش در صنعت نفت و گاز، با وجود پیشرفتهای سریع تکنولوژی و ادغام شدن بسیاری از شرکتها، پراکندگی جغرافیایی و تنوع تاسیسات، تعداد زیاد کارکنان آنها و اهمیت سرمایه دانش، نقش بسیار مهمی را بازی می کند. هم اکنون بسیاری از شرکت های نفتی جهان مانند استات اویل هیدرو (Statoil Hydro)، شل (Shell)، اکسون موبیل (Exxon mobile)، پتروناس (Petronas) و ... فعالیت های مربوط به مدیریت دانش را انجام می دهند و تیمهای مدیریت دانش را در ساختار سازمانی خود، نهادینه کرده اند. با کمی دقت به ماهیت شرکت های نفتی کشورمان در خواهیم یافت که طی چند سال آینده، بخش اعظمی از کارمندان این شرکت بازنشسته خواهد شد. مشخصا تعداد زیادی از این کارمندان، از مدیران و متخصصان رشته های مختلف هستند و در اختیار گرفتن و استفاده از دانش این افراد قبل از بازنشسته شدن، یکی از مخاطرات و مشکلات اصلی شرکتها خواهد بود. همچنین بسیار اتفاق می افتد که دانش خلق شده در یک شرکت، در سایر شرکت ها مورد نیاز می باشد، اما هیچ اطلاعی از وجود چنین دانشی و یا کارشناسان خبره آن دانش، در دسترس نیست. صنعت نفت و گاز، از جمله صنایعی است که تخصص و تجربه در آن حرف اول را می زند و اصول مهندسی حاکم بر آن به سختی قابل نوشتن و کد شدن است. دارایی دانشی سازمان، شامل دانش ها و آموخته هایی است که در ذهن کارشناسان و مدیران سازمان حین فرایندهای کاری تولید و در صورت عدم وجود ساختاری مشخص برای ثبت آن، عمری کوتاه داشته و به سرعت از دست دادن می روند راه حل برخورد با این مشکلات، ایجاد یک سیستم جامع تحت عنوان مرکز دانش است. در این مقاله ابتدا مروری مختصر بر مفهوم دانش و مدیریت دانش انجام می شود و سپس شرح کوتاهی از نحوه استفاده از مدیریت دانش در شرکت های بزرگ و چند ملیتی صنعت نفت و گاز جهان، ارائه می گردد و در ادامه به بررسی استقرار مدیریت دانش در شرکت ملی گاز ایران پرداخته می شود و اهداف، اهمیت و ضرورت استقرار، چالش ها و مزایا و مراحل پیاده سازی آن بیان می گردد.

مدیریت دانش، شرکت ملی گاز ایران، هرم نیروی انسانی، فرهنگ سازمانی