ارزیابی مدل هیبرید در تخمین تابش خورشیدی روزانه در تعدادی از ایستگاه های تاب شسنجیایران

تابش طول موج کوتاه خورشیدی که به سطح زمین می رسد بعنوان یکی از پارامترهای کلیدی در اغلب مدل های برآورد کننده تبخیر و تعرق پتانسیل مانند پنمن- مونتیث فایو مورد استفاده قرار می گیرد. با وجود اهمیت مقدار تابش، انداز هگیری آن صرفا در تعداد اندکی از ایستگاه های تابش سنجی ایران انجام می شود. مدل های تجربی برآورد کننده تابش نظیر آنگسترم- پرسکات علیرغم سادگی نیازمند کالیبراسیون (واسنجی) بوده و باید ضرایب آنها بدرستی تخمین زده شوند. در تحقیق حاضر از یک مدل فیزیکی نسبتا ساده بنام مدل هیبرید در تخمین تابش خورشیدی روزانه 10 ایستگاه هواشناسی ایران شامل اصفهان، بجنورد، بندرعباس، تبریز، تهران، رامسر، زاهدان، کرمان، کرمانشاه و مشهد استفاده شد و نتایج آن با مدل های اصلاح شده دانشیار و صباغ که در تحقیقات قبلی برای شرایط مختلف آب و هوایی پیشنهاد شده مقایسه گردید. مدل هیبرید با استفاده از تعداد نسبتا کم پارامترهای هواشناسی شامل دما، رطوبت نسبی، فشار و ساعات آفتابی، میزان تابش را با دقت قابل قبولی برآورد کرد. برای مقایسه سه مدل از معیارهای آماری میانگین خطا ME ، میانگین خطای مطلق MAE جذر میانگین توان دوم خطا RMSE و درصد میانگین خطا MPE استفاده شد. میانگین هر کدام از معیارهای خطا در مدل هیبرید به ترتیب 0/27- ، 1/27، 1/59 d(-1) و Mj.m(-2) و 2/01 درصد و در مدل اصلاح شده دانشیار برابر -0/19، 2/64، 3/15، d(-1) و Mjm(-2) و 3/42 درصد می باشد. برای مدل اصلاح شده صباغ نیز این معیارها برابر 0/19، 2/78، 3/39 و d(-1) و MjM(-2) و 11/20 درصد بدست آمد. مقدار کم معیارهای خطا برای مدل هیبرید بیانگر کارایی نسبتا بالای این مدل در تخمین تابش خورشیدی ایستگاه های انتخابی در مقیاس روزانه می باشد.

Keywords:

تابش خورشیدی روزانه , مدل هیبرید , مدل دانشیار , مدل صباغ