حدیث حاتمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا کریمی - استادیار گروه علوم خاک، ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
امیر فتوت - دانشیار گروه علوم خاک، ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین خادمی

مهم ترین منبع پتاسیم در خاک ها آلومینوسیلیکات هایی مانند فلدسپار های پتاسیم و میک اها می باشند. این پژوهش به منظور بررسی روند آزاد سازی پتاسیم به روش عصاره گیری متوالی با کلرید باریم 0/05 مولار از کانی های میکایی (بیوتیت، فلوگوپیت، موسکویت ) و فلدسپار پتاسیم (از دو معدن در زنجان و یزد) و بررسی تاثیر اندازه ذرات کانی ها بر آزاد سازی پتاسیم از کانی ها و همچنین کاربرد معادلات سینتیکی در توصیف آزاد سازی پتاسیم انجام شد. برای این منظور، عصاره گیری متوالی با کلرید باریم از کانی های مورد مطالعه در دو اندازه ذرات 50-100 و کوچک تر از 50 میکرون در مدت زمان های 2 تا 600 ساعت انجام شد و غلظت پتاسیم آزاد شده با استفاده از دستگاه فلیم فتومتر اندازه گیری شد . نتایج نشان داد که پس از 13 بار عصاره گیری متوالی، کانی های بیوتیت و موسکویت به ترتیب بیشترین و کمترین آزاد سازی پتاسیم را در هر دو انداز ه ذرات داشتند . همچنین، کوچک شدن اندازه ذرات منجر به افزایش آزاد سازی پتاسیم از تمام کانی ها شد. آزاد سازی پتاسیم در تمام کانی ها در مراحل اولیه سریع بود و در مراحل بعدی با سرعت کمتری تا پایان آزمایش ادامه یافت. با توجه به بالا بودن ضرایب تبیین R(2) و پایین بودن خطای استاندارد برآورد SE سرعت آزاد شدن پتاسیم با معادلات تابع نمایی و پخشیدگی پارابولیک به خوبی توصیف شدند. بنابراین، به نظر می رسد سرعت آزاد شدن پتاسیم به وسیله پخشیدگی از سطح کانی ها کنترل می شود.

عصاره گیری متوالی، فلدسپار، کلرید باریم، معادلات سینتیکی، میکا