محمدرضا مقصودی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم ، خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
عادل ریحانی تبار - استادیار گروه علوم ، خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
نصرت اله نجفی - دانشیار گروه علوم ، خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

اطلاع از سطح بحرانی فسفر در خاک و پاس خ های گیاه به مصرف آن میتواند کمک موثری در توصیه بهینه کود فسفر باشد. در این تحقیق، سطح بحرانی فسفر قابل جذب گیاه ذرت Zea mays L در 25 نمونه خاک که از مناطق مختلف استان آذربایجان شرقی در سال 1390 جمع آوری شده بود، تعیین شد . آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاک تور کود فسفر در دو سطح صفر و 40 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منبع منوکلسیم فسفات و 25 نوع خاک با سه تکرار انجام شد . پس از 60 روز رشد، بخش -هوایی و ریشه ذرت برداشت شد . خاک های مورد مطالعه دارای 57/3-12/4 درصد رس با میانگین 31/1 درصد، کربنات کلسیم معادل 7-35 درصد با میانجگین 21/5 درصد و کربنات کلسیم معادل فعال بین 10/78- 1/47 درصد با میانگین 5/1 درصد بودند . نتایج نشان داد که سطوح فسفر کاربردی، نوع خاک و اثر متقابل آنها تاثیر معنی دار بر شاخص های رشد ذرت داشت . سطح بحرانی فسفر قابل جذب به روش اولسن برای دستیابی به 90 درصد حداکثر ماده خشک نسبی ذرت با استفاده از روش های تصویری کیت -نلسون، آماری کیت -نلسون و میچرلیخ -بری، به ترتیب 12، 14/44، 10/46 میلی گرم در کیلوگرم خاک تعیین گردید . میانگین ضرایب C,C1 معادله میچرلیخ -بری به ترتیب 0/0956 و 0/0073 کیلوگرم خاک بر میلی گرم فسفر بود . همچنین وزن خشک بخش هوایی ذرت با فسفر قابل جذب گیاه در خاک همبستگی معنی داری داشت.

فسفر، ذرت، سطح بحرانی، کیت-نلسون، میچرلیخ- بری