محمد ناظری تهرودی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه
کیوان خلیلی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه
مرضیه عباس زاده افشار - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه
زهرا ناظری تهرودی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد

کاربرد تیوری های آماری و احتمالی در تح لیل سری های زمانی هیدرولوژیکی فرض بر این است که متغیرها دارای توزیع نرمال هستند . از آن جا که بسیاری از سری های زمانی نرمال نبوده، لذا نیاز است قبل از هر گونه تحلیل و مدل سازی، آنها را نرمال کرد . این کار توسط توابع تبدیل صورت می گیرد. در این مطالعه با استف اده از 12 تابع تبدیل نرمال رایج، داده های میانگین بارندگی ماهانه مناطق مختلف ایران تبدیل به داده های با توزیع نرمال شد و با استفاده از آزمون ضریب چولگی، توابع برتر در هر منطقه آب و هوایی ایران انتخاب شد . سپس توابع تبدیل منتخب با استفاده از دو آزمون شاپیرو-ویلک و کی دو تایید گردید . نتایج نشان داد که داده های مورد استفاده در مناطق گرم و خشک با تبدیل جذر، به شکل مناسبی نرمال می شوند و در مورد بقیه مناطق آب و هوایی با احتمال می توان تبدیل یو – جانسون را برای مناطق گرم و مرطوب و تبدیل معکوس را برای مناطق معتدل انتخاب کرد.

تبدیل های نرمال ساز، توزیع نرمال، ضریب چولگی، تست نرمال بودن داده ها