شکراله اصغری - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده فناوریکشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
ثریا دیزجقربانی اقدم - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده فناوریکشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
اباذر اسمعلی عوری - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی،دانشگاه محقق اردبیلی

آگاهی از توزیع مکانی خصوصیات خاک از مهمترین موضوعات در شناسایی، برنامه ریزی، مدیریت و بهره برداری از منابع آب و خاک است . در این پژوهش تغییرات مکانی چند شاخص مهم کیفیت فیزیکی خاک شامل کربن آلی OC، شن، سیلت، رس، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها MWD، هدایت هیدرولیکی اشباع Ks رطوبت اشباع θs و جرم مخصوص ظاهری Db در سه کاربری مجاور هم جنگلی، زراعی و مرتعی واقع در منطقه فندقلوی اردبیل بررسی گردید. در مجموع 100 نمونه خاک از عمق 0 تا 15 سانتی متری به صورت شبکه منظم 100 در 100 متر در بهار 1392 برداشته شد. ابتدا دقت روش های زمین آماری کریجینگ و وزن دهی عکس فاصله IDW بررسی و در نهایت نقشه پهنه بندی این خصوصیات در سطح منطقه رسم شد. نسبت اثر قطعه ای به آستانه برای رس، شن و سیلت به ترتیب برابر 0/5، 0/47، 0/49 تعیین گردید بنابراین این خصوصیات دارای ساختار مکانی متوسط بودند. مقادیر نسبت مذکور برای MWD و Ks ،θs ،Db،OC به ترتیب برابر با 0/002، 0/014، 0/0007، 0/008 به دست آمد. که بیانگر ساختار مکانی قوی این خصوصیات می باشد. بر اساس معیار آماری ضریب تبیین R2 روش کریجینگ در تخمین رس، شن و سیلت و روش IDW در تخمین Db و θs ، Ks ،OC ،MWD بیشترین دقت را داشتند. پهنه بندی شاخص های کیفی نشان داد که اراضی جنگلی در مقایسه با اراضی زراعی و مرتعی دارای کربن آلی، پایداری خاکدانه و هدایت هیدرولیکی بیشتر و جرم مخصوص ظاهری کمتری بودند . نتایج این پژوهش نشان داد کیفیت فیزیکی خاک منطقه مورد مطالعه در کاربری های مرتعی و زراعی پایین تر از اراضی جنگلی بود.

پایداری خاکدانه، هدایت هیدرولیکی اشباع، وزندهی عکس فاصله، کریجینگ