محاسبه بده سرریز جانبی ذوزنق های در رژیم جریان زیر بحرانی با استفاده ازتیوری سرریز معمولی

سرریز جانبی به عنوان یک سازه کنترل و اندازه گیری جریان به صورت گسترده در زمینه هایی نظیر مهندسی هیدرولیک، آبیاری و محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرد. جریان روی سرریز جانبی به عنوان یکی از مسایل جریان متغیر مکانی با کاهش بده شناخته شده و با استفاده از روش های آزمایشگاهی، مدل سازی عددی و تحلیل نظری بررسی می گردد. تحقیق حاضر به بررسی خصوصیات جریان روی سرریز جانبی ذوزنقه ای واقع در یک کانال اصلی با مقطع مستطیلی و در شرایط رژیم جریان زیربحرانی می پردازد. پروفیل جریان بر روی سرریز جانبی و ضریب بده جریان با استفاده از نتایج آزمایشگاهی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به نتایج این تحقیق و توصیه محققین پیشین، بهترین مقطع برای اندازه گیری پروفیل جریان در امتداد محور مرکزی کانال معرفی شده است. مشخص گردید که ضریب بده سرریز جانبی ذوزنقه ای به عدد فرود جریان بالادست، نسبت ارتفاع سرریز به عمق جریان، نسبت ارتفاع روگذری به عمق جریان و شیب جداره سرریز بستگی دارد. در این تحقیق برای ارزیابی ضریب بده و ارایه معادله بده برای سرریز جانبی، از تیوری سرریز معمولی استفاده شده است. برای این منظور از سه عمق مشخصه به عنوان هد سرریز استفاده شد و بر اساس هریک از این اعماق رابطه ای برای ضریب بده ارایه گردید. مقایسه نتایج با داده های آزمایشگاهی نشان داد که عمق متوسط جریان بهترین جواب را برای ارزیابی ضریب بده ارایه می کند. متوسط خطای برآورد ضریب بده با استفاده از عمق متوسط جریان برابر با 2/6 درصد می باشد. لذا می توان این روش را برای مقاصد عملی پیشنهاد نمود.

Keywords:

سرریز جانبی ذوزنقه ای , پروفیل سطح آب , ضریب بده , سرریز معمولی , جریان متغیر مکانی , سازه کنترل