برومند صلاحی - دانشیار اقلیم شناسی گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی
رقیه ملکی مرشت - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقلیم شناسی گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

بارش جزء تغییرپذیرترین عناصر اقلیمی با زمان و مکان است. نوسانات شدید بارندگی در مناطق مختلف جغرافیایی، لزوم بررسی این عنصر اقلیمی و ارایه ی مدل مناسب برای پیش بینی مقادیر آتی آن برای انجام برنامه ریزی های ناحیه ای را آشکار می کند. شهرستان اردبیل، همواره با نوسانات بارندگی و کمبود آب مواجه بوده است لذا در پژوهش حاضر، با استفاده از مدل های پیش بینی اتورگرسیون مرتبه ی 2، وینترز و آریما، بارش های ماهانه ی ایستگاه سینوپتیک اردبیل به عنوان نماینده ی شهرستان اردبیل برای یک دوره ی 31 ساله 2007-1977 مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. برای بررسی وجود یا عدم وجود تغییرات معنادار میانگین بارش ایستگاه سینوپتیک اردبیل، بارش این ایستگاه به دو دوره ی 1977 تا 1993 و 1994 تا 2010 تقسیم و برای آزمون اختلاف بارش دو دوره ی فوق، از آماره ی t استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی پارامتر بارش با استفاده از مدل های مذکور، سیر نزولی پارامتر مجموع بارش ماهانه ی ایستگاه مورد مطالعه را طی سال های آتی نشان داد نتایج حاصل از تحلیل و مدل سازی مجموع بارش ماهانه ایسگاه سینوپتیک اردبیل با استفاده از مدل های مذکور نشان می دهد که مدل آریما با داشتن پایین ترین مقدار میانگین قدر مطلق درصد خطاها و بالاترین مقدار ضریب تعیین، بهتر از مدل های اتورگرسیو مرتبیه ی 2، وینترز می باشد. شاخص های جذر میانگین مجدور خطاها، معیار آکاییک و میانگین قدر مطلق انحرافات مبین این بود که الگوی 12(1، 0، 2) (1،1،1) SARIMA کم ترین مقدار عددی معیارهای مذکور را دارا می باشد لذا می تواند به عنوان الگوی مناسبی برای پیش بینی مقادیر بارش های ماهانه ی ایستگاه سینوپتیک اردبیل لحاظ گردد.

آزمون های آماری، آمار توصیفی، صحت سنجی، مدل بندی، نوسانات بارندگی