برآورد اجزاء ردپای آب در تولید محصول گندم در سطح کشور

در این مطالعه، اجزاء ردپای آب سبز (بارندگی موثر)، آبی (نیاز خالص آبیاری)، خاکستری (برای رقیق سازی کودهای شیمیایی ) و سفید (تلفات آبیاری) در تولید محصول گندم در 15 استان عمده تولیدکننده گندم در سطح کشور برآورد گردید. مفهوم ردپای آب سفید در این مقاله پیشنهاد گردیده و معرف تلفات آب آبیاری می باشد. نتایج نشان می دهد مجموع حجم ردپای آب در تولید محصول در سطح کشور در دوره 1385-1390 و (2005-2011) در حدود 42143 میلیون متر مکعب برآورد گردید. در اراضی فاریاب، سهم ردپای آب سبز، آبی، خاکستری و سفید به ترتیب 23، 25، 17، 35 درصد از مجموع ردپای آب در تولید گندم در هر استان است. در بین 15 استان برگزیده، متوسط مجموع ردپای آب در اراضی فاریاب در حدود 3188 مترمکعب بر تن می باشد که سهم آب سبز و آب آبی تقریبا برابر است. در اراضی فاریاب، سه استان فارس، خراسان و خوزستان به ترتیب با 5575، 5028، 4123 میلیون مترمکعب در سال بیشترین ردپای آب در تولید گندم کشور را دارا هستند. در این سه استان میزان زیاد ردپای آب خاکستری و سفید علاوه بر بالا بودن سطح زیر کشت و پتانسیل تبخیر و تعرق، از دلایل دیگر بالابودن مجموع ردپای آب در تولید گندم است. در این سه استان به ترتیب حدود 58، 59، 57 درصد از مجموع ردپای آب در تولید گندم آبی در استان سهم ردپای آب خاکستری و سفید است. در اراضی دیم، متوسط مجموع ردپای آب در حدود 3071 مترمکعب بر تن برآورد می شود که در آن، سهم آب سبز و خاکستری به ترتیب 90 و 10 درصد می باشد.

Keywords:

آب مجازی , ردپای آب , مقیاس استانی , مقیاس ملی