پیمان کشاورز - دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمانتحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
مجید فروهر - مربی پژوهشی بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمانتحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
مسعود دادیور - مربی پژوهشی بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمانتحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

اگرچه از دیدگاه کشاورزی پایدار و طبیعت محور، گیاهان عنصر کارآ از اهمیت ویژه ای برخوردارند، ولی در تصمیم گیری های کلان برای تولید محصولات زراعی و باغی با در نظر گرفتن ملاحظات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ممکن است در شرایطی، ارقام عنصر کارا و در شرایطی، ارقام کودپذیر مورد توجه واقع شده و برای کشت و کار انتخاب شوند. به منظور مقایسه برخی ژنوتیپ های گندم از لحاظ کارایی مصرف روی Zn و کودپذیری آن ها، آزمایشی به صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (طرق) طی سال های زراعی 90-1388 انجام گردید. فاکتور های آزمایش شامل 6 ژنوتیپ گندم (گونه های گندم تریتیکاله و دوروم رقم بلیخ -2 و ارقام الوند، فلات و طوس و لاین C75-5 و دو مقدار مصرف سولفات روی خشک ( صفر و 40 کیلوگرم در هکتار) بود . بر اساس نتایج تجزیه مرکب دو ساله داده ها، مصرف روی به طور میانگین موجب افزایش معنیدار عملکرد دانه به میزان 12/61 درصد در ژنوتیپ های گندم، نسبت به شاهد گردید. در بین ارقام، بیشترین و کمترین کارایی زراعی سولفات روی به ترتیب در گندم دوروم 92/93 و رقم طوس 5/97 مشاهده گردید. اثر مصرف روی بر غلظت و جذب روی در دانه گندم معنی دار (در سطح احتمال 5%) شد. مصرف روی، غلظت و جذب روی را در دانه به ترتیب 8/6 و 21/5 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. کارایی مصرف روی (روی کارآیی ) در گونه ها و ارقام مختلف گندم بصورت طوس ~تریتیکاله > فلات> الوند > C75-5 > دوروم، بدست آمد.

ارقام گندم، تریتیکاله، دوروم، روی کارآ