مهدی دلقندی - استادیارگروه آب و خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهرود
سعید برومندنسب - استاد گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهیدچمران اهواز
برومندنسب اندرزیان - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
علیرضا مساح بوانی - استادیارگروه مهندسی آب، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

در این مطالعه راهکارهای سازگاری گندم با تغییر اقلیم، توسط مدل گیاهی ارزیابی شده CERES-Wheat برای شرایط آب و هوایی شهرستان اهواز مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور سناریوهای تغییر اقلیم برای دو دوره آتی 2045-2015 و 20100 -2070 با استفاده از 13 مدل GCM تحت دو سناریوی انتشار گازهای گلخانه ای B1,A2 با ریسک 0/10 تولید شد. نتایج مقایسه عملکرد در شرایط تغییر اقلیم با دوره مبنا 2010-1980 نشان داد، با قبول ریسک 0/10، عملکرد در دوره های 2045-2015 و 2100-2070 به ترتیب حدود 4 و 15 کاهش می یابد. برای سازگاری با تغییر ا قلیم، 4 راهکار به زراعی (تغییر تاریخ کشت، تغییر مقدار نیتروژن مصرفی، تغییر رژیم آبیاری و اصلاح واریته گندم) مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه گرفته شد که تاریخ کشت های 30 آبانماه (تاریخ کشت نرمال دوره مبنا) و 20 آذرماه به ترتیب برای دوره های 20458-2015 و دوره 2100-2070، مناسب ترین تاریخ کشت می باشند. ارقام دیررس متحمل به گرما عملکرد بالاتری را نسبت به ارقام میانرس و زودرس داشتند، که نشان می دهد اصلاح واریته گیاهی راهکاری مناسب برای سازگاری با تغییر اقلیم می باشد. همچنین مشخص گردید که در دوره های آتی مقدار مصرف نیتروژن به میزان 20 درصد کاهش خواهد یافت. افزایش و کاهش یک نوبت آبیاری ( 40 میلی متر) نسبت به رژیم آبیاری دوره مبنا، بهترین نتایج عملکرد را به ترتیب برای دوره 2045-2015 و 2100-2070 به همراه داشت. اما از نظر بهره وری مصرف آب WPI ، کاهش دو نوبت آبیاری نسبت به رژیم آبیاری دوره مبنا، بهترین رژیم آبیاری برای هر دو دوره آتی معرفی شد.

سناریوی انتشار، گرمایش جهانی، مدل های گردش عمومی جو، مدل گیاهی