شاهرخ فاتحی - دانشجوی دکتری گروه خاک شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد ایران
جهانگرد محمدی - استاد گروه خاک شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد ایران
محمد حسن صالحی - استاد گروه خاک شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد ایران
عزیز مومنی - دانشیار، موسسه تحقیقات خاک و آب، مشکین دشت

ریزمقیاس سازی نقشه های رقومی خاک یک گزینه ی مطرح برای تهیه داده های با قدرت تفکیک مکانی ریز در شرایطی است که تنها داده های با قدرت تفکیک مکانی درشت وجود دارد. با توجه به اهمیت نقشه هایی رقومی کربن آلی خاک با قدرت تفکیک مکانی ریز برای بررسی اثر تغییر اقلیم بار روی اکوسیستم، امنیت غذایی، آب و خاک و عدم وجود چنین داده هایی در کشور، در این مطالعه، امکان ریزمقیاس سازی نقشه ی رقومی کربن آلی خاک از اندازه پیکسل 50 متر به 10 متر با استفاده از دو روش مستقیم و نمونه برداری نقطه ای در قالب مدل های خطا ی تعمیم یافته ، درختان رگرسیون و شبکه ی عصبی مصنوعی در زیرحوضه ی آبخیز مرک به وسعت 24000 هکتار واقع در استان کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 320 نقطه مشاهداتی منتج از داده های میراثی خاک و همچنین متغیرهای کمکی شامل 23 متغیر از مشتقات مدل رقومی ارتفاع، شاخص های تصاویر لندست تی ام مانند شاخص رس، پوشش گیاهی نرمال شده و اندازه ذرات و متغیرهای کیفی ژیومورفولوژی، سنگ شناسی و کاربری اراضی در فرآیند ریزمقیاس سازی استفاده شدند. نتایج نشان داد عملکرد روش ریزمقیاس سازی نمونه برداری نقطه ای تا حدودی از روش مستقیم بهتر است. همچنین در هر دو روش ریز مقیاس سازی، الگوریتم مدل سازی با درختان رگرسیون RMSE=0/22-0/23,Adiusted R(2)=0/57 دارای صحت و کارایی بالاتری نسبت به مدل های خطی تعمیم یافته RMSE=0/22-0/26,Adjusted R(2)=0/49-0/57 و شبکه ی عصبی RMSE=0/27-0/28,Adjusted R(2)=0/45-0/47 است. با وجود این، در آینده به اجرای پژوهش های بیشتری در زمینه ی روش های مختلف ریزمقیاس سازی نقشه های رقومی خاک نیاز است.

روش مستقیم، ریز مقیاس سازی، کربن آلی خاک، نمونه برداری نقطه ای