حکیمه طایفی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
رضا عرفان زاده - دانشیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
مهدی عابدی - استادیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

در بین رویشگاه های مختلف، آتش یک فاکتور اکولوژیک و تعیین کننده است که بسیاری از ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک تحت تاثیر آن تغییر می کند که وسعت و مدت زمان این اثرات به شدت آتش سوزی بستگی دارد. به منظور بررسی تاثیر آتش و شدت های مختلف آن بر ویژگی های شیمیایی مختلف خاک در جنوب شرقی پارک ملی گلستان، منطقه ییلاق دشت با ارتفاع 1400 متر و پوشش علفی، بوته ای و درختچه ای انتخاب شد. مناطق کنترل نیز در مجاور مناطق آتشگرفته هر سه نوع پوشش گیاهی با مشخصات اکولوژیک یکسان مشخص شدند. نمونه های خاک در مناطق با و بدون رخداد آتش از عمق 0-5 سانتی متری زیراشکوب سه نوع پوشش گیاهی برداشت شد و ویژگی های خاک شامل ماده آلی، ماده آلی ذره ای، نیترژن کل و پایداری خاکدانهها اندازهگیری شد. نتایج نشان داد آتش در هیچ کدام از شدت ها تاثیر معنی داری بر میزان ماده آلی نداشت در حالی که ماده آلی ذره ای و پایداری خاکدانه در شد تهای متوسط و زیاد در مقابل آتش کاهش نشان داد P<0/05 میانگین ماده آلی ذره ای از 0/8 گرم بر کیلوگرم در منطقه شاهد به 0/7 گرم بر کیلوگرم در منطقه با شدت متوسط و از 0/7 گرم بر کیلوگرم در منطقه شاهد به 0/5 گرم بر کیلوگرم در منطقه با شدت زیاد آتش تنزل نشان داد. پایداری خاکدانه از 46/60 درصد در م نطقه شاهد به 34/90 درصد در منطقه با شدت متوسط و از 37/10 درصد در منطقه شاهد به 30/80 درصد در منطقه با شدت زیاد آتش کاهش یافت. آتش باعث افزایش مقدار نیتروژن کل در شدت های مختلف شد.

آتش سوزی طبیعی، پارک ملی گلستان، پایداری خاکدانه، مواد آلی ذرهای خاک