پایش مکانی خشکسالی کشاورزی از طریق سری های زمانی شاخص های NDVI و LST داده های MODIS مطالعه موردی: استان مرکزی

خشکسالی پدیده ای است طبیعی که تقریبا در تمامی اقالیم جهان رخ می دهد. اثرات این پدیده خزنده و آرام در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل بارندگی سالانه کمترشان، بیشتر است. در تحقیق حاضر برای پایش مکانی خشکسالی، از سری های زمانی NDVI و LST سنجنده MODIS ماهواره Terra در ماه های فصول رشد (فروردین تا شهریور) سال های 1379 الی 1393 استان مرکزی استفاده شد. برای این منظور، شاخص VCI و TCI بترتیب بر اساس سری های زمانی 15 ساله NDVI و LST به صورت ماهانه ایجاد گردید و در ادامه شاخص VHI بر اساس ترکیب دو شاخص مذکور استخراج شد. درنتیجه نقشه های درجات شدت خشکسالی بر اساس شاخص VHI در پنج طبقه: 1- خیلی شدید 2- شدید 3- متوسط 4- ملایم 5- بدون خشکسالی، استخراج گردیده و تغییرات این طبقات در سری های زمانی VHI مورد بررسی قرار گرفت. بررسی سری های زمانی حاصل از TCI , VCI نشان داد که ارتباط معنی داری میان تغییرات NDVI و LST وجود دارد. مطابق نتایج نقشه های طبقه بندی شدت خشکسالی، شاخص VHI سال 1379 و 1380 دارای بیشترین شدت و سال های 1383 و 1386 دارای کمترین شدت خشکسالی بوده اند. همچنین ماه اردیبهشت دارای بیشترین شدت خشکسالی و شهریور دارای کمترین شدت خشکسالیبوده است. بیشترین درصد مساحت طبقات خشکسالی بترتیب مربوط به طبقه بدون خشکسالی ( 56 %)، ملایم ( 19 %)، متوسط ( 15% ) شدید (8%) و خیلی شدید ( 2%) بوده است. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق و گزارش سازمان هواشناسی، دقت بسیار خوب روش استفاده از شاخص سنجش از دوری VHI در پایش خشکسالی کشاورزی را نشان می دهد. نتیجه آنکه شاخص های سنجش از دوری پایش خشکسالی مانند VHI می توانند با برطرف کردن نقاط ضعف روش های نقطه ای، در پایش خشکسالی کشاورزی به تصمیم سازان و برنامه ریزان کمک شایانی نمایند

Keywords:

خشکسالی کشاورزی , MODIS , VCI , TCI , VHI