محمدرضا توکلی مرند - دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

بنیادگرایی اسلامی از مهم ترین موضوعات مطرح در چند دهه اخیر می باشد که در سطح منطقه خاورمیانه و شبه قاره هند به خصوص درکشور پاکستان از رشد زیادی برخوردار بوده تا جایی که از این کشور با نام آبشخور بنیادگرایی اسلامی و مهد این جریان یاد می کنند و اینموضوع موجب جلب توجه بسیاری از متفکران و تحلیل گران مسایل بین المللی به این حوضه شده است. نوشتار حاضر با دو سوال مهمروبرو است اول اینکه مهم ترین عوامل بسترساز بنیادگرایی اسلامی در پاکستان کدامند و دوم اینکه مولفه های اصلی دخیل در گسترش و تکوین این پدیده در این کشور کدامند بنابر این با توجه به بررسی انجام شده می توان به این صورت فرضیه مقاله را مطرح نمود کهعوامل اصلی بستر ساز بنیادگرایی اسلامی در پاکستان، تهاجم شوروی به افغانستان، وقوع انقلاب اسلامی ایران و روی کار آمدن ژنرال ضیاء الحق می باشند و عواملی نظیر حمله آمریکا به افغانستان) 2001 (،مسایل و مشکلات داخلی پاکستان، مناقشه کشمیر فی مابین هند وپاکستان، حمایت عربستان سعودی از فرقه گرایی در پاکستان از عمده دلایل گسترش بنیادگرایی در پاکستان به حساب می آیند. خروجی این عوامل را می توان در بوجود آمدن و تاسیس گروه های بنیادگرای اسلامی همانند سپاه صحابه، لشگر جنگوی و جمعیت علمای اسلامی ملاحظه نمود.

بنیادگرایی اسلامی، پاکستان، ضیاء الحق، انقلاب ایران،مناقشه کشمیر،خاورمیانه