مصطفی کرمی پور - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، جامعه المصطفی العالمیه

تغییر و تحول در قوانین امری ضروری و بدیهی است، مطالعه قوانین کیفری در حقوق ایران نشان می دهد که قوانین کم و بیش دستخوش تغییر وتحولاتی متناسب با نیازها و تغییرات جامعه بوده است. در قانون مجازات اسلامی جدید تغییراتی به وجود آمده است که برخی از آنها به نوعیبر اساس اقتضای تلفیق فقه امامیه با حقوق روز جامعه می باشد از جمله اندراج مجازاتهای بازدارنده در تعزیرات که در قانون سابق چنین ادعا می شد که به لحاظ نظری مستند به دلیل شرعی نبوده و به همین دلیل مجازات مستقلی تلقی می شد و آثار خاص خود را داشت ولی در قانون جدید،این مجازاتها در شمار مجازاتهای تعزیری تلقی شده و آثار حقوقی تعزیر را دارد بنابراین، بر اساس قانون جدید، مفهوم تعزیر توسعه پیدا کرد و شامل مجازات های بازدارنده نیز می شود. به تبع تعمیم تعزیر نسبت به مجازاتهای بازدارنده، مرور زمان، به دلیل داشتن فواید عملی در تعزیراتپذیرفته شد. قانونگذار در یک اقدام نوگرایانه دیگر، در جرایم اطفال و نوجوانان، با توجه به شخصیت آسیب پذیر بودن این دسته از مرتکبین، از شیوه های اصلاح گرایانه استفاده کرده است. پذیرش مسولیت کیفری اشخاص حقوقی و اعمال قاعده درا با شرایط خاص خود، از دیگر نوآوریهای این قانون است که در این نوشتار به آن پرداخته می شود.

تعزیرات، ماهیت تادیبی، مرور زمان، مسوولیت کیفری اشخاص حقوقی، قاعده درا