جمشید ابراهیمی رامندی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی کیش - وکیل پایه دادگستری

شفاف سازی جایگاه حقوقی و شرعی مالکیت و حقوق مالکانه و بستر سازی برای رفع نقص و تکمیل قوانین موجود و درنتیجه، گسترش امنیت اقتصادی، و نیز تعیین و تبیین محدودههای مجاز سلب مالکیت توسط دولت مشروع دینی و بیانشرعی جواز چنین اقدامی از سوی حکومت اسلامی و روشن ساختن اهدافی که سبب میشود نظام سیاسی حریم مالکیت اشخاص را به خاطر آنها نادیده گرفته و از آنها سلب مالکیت نماید؛ مواردی است که بررسی آن در نظام حقوقی ایران ضروری است؛ زیرا مقنن در ماده 1 قانون زمین شهری مصوب 1366 مقرر میدارد به منظور تنظیم و تنسیق امور مربوط به زمین و ازدیاد عرضه و تعدیل و تثبیت قیمت آن به عنوان یکی از عوامل عمده تولید و تامین رفاه عمومی و اجتماعی و ایجاد موجبات حفظ و بهره برداری هر چه صحیح تر و وسیع تر از اراضی و همچنین فراهم نمودن زمینه لازم جهت اجرای اصل 31 و نیل به اهداف مندرج در اصول 43 و 45 و 47 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای تامین مسکن و تاسیسات عمومی مواد این قانون به تصویب میرسد اکنون با این وصف؛ نگارنده در این مقاله در پی پاسخگویی به این مهم است که مبانی حقوقی و اهداف سلب و تحدید مالکیت اراضی شهری چیست برای پاسخگویی به این سوال اساسی و مهم؛ ابتدا به تبیین مفهوم سلب مالکیت پرداخته و سپس مبانی و دلایل حقوقی جواز این اقدام از سوی دولت را مورد بررسی قرار میدهیم و سپس به تبیین اهداف سلب و تحدید مالکیت اراضی خواهیمپرداخت. مبانی حقوقی سلب و تحدید ملکیت اراضی شهری توسط دولت؛ مواردی نظیر اختیارات خاص ولایت مطلقه فقیه، مقید بودن احترام مالکیت خصوصی به رعایت ضوابط قانونی، منع اضرار به غیر در اعمال حق مالکیت و لزوم رعایت موازین اسلامی در امور مالی و اقتصادی میباشد؛ اهداف سلب و تحدید مالکیت اراضی شهری توسط دولت؛ مواردی نظیر انجام خدمات عمومی، جلوگیری از وارد شدن زیان به دیگری و مجازات و جریمه متخلفان )تعزیر مالی( میباشد

سلب مالکیت، خدمات عمومی، مصلحت عمومی، عدالت، اختیارات ولی فقیه