هادی فیروزی علی آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی در اسلام ، دانشگاه شهید بهشتی

از جمله مسایلی که به نحو عمیق و گسترده ای با حج و ریشه های تاریخی آن در ارتباط است ، مساله رهبری یا امامت و ولایت و خلافت است . مبدا پیدایش دسته بندی های مذهبی بعدی و بروز نظریات مختلف در خصوص نحوه ی اداره جامعه پس از پیامبر (ص) در بین اندیشمندان اسلامی و پیدایش دو نظام امامت و خلافت در تقابل با یکدیگر در تاریخ اسلام ، ریشه در حج دارد ، به عبارتی این دو واقعه (حجه الوداع و غدیر)، نقطه کانونی پیدایش دو مذهب تشیع و تسنن در جهان اسلام می باشند. در این پژوهش برآنیم تا با بررسی اسناد کتابخانه ای به نوعی تبیین کنیم که ، جمع بین الهی بودن در عین مردمی بودن حکومت آسان خواهد بود. و از مجموع آیات مربوط به حکومت چنین به دست می آید که مالک حقیقی و اولی آن، خداوند است و دیگر حکومتها، با اذن او مشروعیت خواهند داشت. بدین سان از منظر قرآن، هر نوع حکومتی که صبغه الهی و دینی نداشته باشد، مردود است، و در برابر، هر نوع جهت گیری مردمی و انتخاب عمومی که در چارچوب اصول اسلامی تبلور یابد، مشروعیت دینی خواهد داشت. البته منظور این نیست که مردم بدان مشروعیت می بخشند، بلکه آنان در واقع، حاکم منصوب را بر منصب می نشانند و حکومت حق را استوار می سازند و به فعلیت می رسانند .

امامت ، خلافت ، حجه الوداع ، اندیشه سیاسی ، مشروعیت