زین العابدین فرهادی - دانشجوی مقطع دکتری فلسفه تطبیقی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
حسن قنبری - دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
مسعود صادقی - استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

صدرالمتالهین شیرازی بر اساس مبانی خاص حکمت متعالیه به اثبات فناناپذیری نفس انسانی می پردازد. برخی از این مبانی عبارتند از؛ اصالت وجود، اشتراک معنوی وجود، حرکت جوهری و تقسیم عوالم هستی به سه عالم؛ عالم ماده، عالم برزخ و عالم عقول. وی بر این اساس ثابت می کند که نفس انسان در ابتدا بصورت مادی حادث شده و در مسیر حرکت جوهری قرار می گیرد. در طی این حرکت که در ذات نفس روی می دهد نفس مادی تبدیل به یک موجود مجرد می گردد و از آن پس وارد عالم عقول جاودانه می گردد و بصورت جاودانه به زندگی خود ادامه می دهد. اما در دیدگاه وی عقولی هم که در این زندگی مادی نتوانسته اند به مرتبه ی تجرد برسند حداقل به مرحله ی خیالی رسیده و لذا پس از مرگ وارد عالم برزخ شده و در آنجا نیز به حرکت جوهری خود ادامه می دهند تا زمانیکه آنها نیز مجرد شده و به عالم عقول بپیوندند. با توجه به این دیدگاه بقای نفس انسان هایی که در مراحل ابتدای زندگی در همان اوایل زندگی پیش از آنکه دارای قوه ی تخیل بشوند می میرند دیدگاه ملاصدرا را با دشواری مواجه می کند. این پژوهش به بررسی مبانی ملاصدرا در این خصوص و نحوه ی رسیدن از مبانی به نتایج در اندیشه ی وی می پردازد.

جاودانگی، ملاصدرا، نفس انسانی، حرکت جوهری، حکمت متعالیه