حسین آریان - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد زنجان،دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان، ایران
لیلا موسوی - دانشجوی دکتری ادبیات غنایی، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، ایران

مبادی و سرچشمه های فرهنگ ایران، همواره به باورها و داستان ها و اسطوره هایی مربوط می شده که هر کلام زاییده تخیلجمعی، در بیان آرزوهای برآورده نشده قومی بوده اند. اسطوره ها و افسانه ها رویاهای جمعی و غیر شخصی اند که در هر زمانبنابر شرایط و اوضاع خاص اجتماعی می توانند بار معانی جدید را بپذیرند. برداشت سمبلیک و استعاری از اساطیر و افسانه ها بهقدرت تخیل و آگاهی شاعر از آنها بستگی دارد. ملتی که همواره در استبداد و خفقان به سر برده، در برخورد با واقعیت های پیرامونخود، از مراحل اسطوره و حماسه تاریخ می گذرد و خود را در ورای اسطوره ها و اشارات و حماسه های دلپذیر ماندگار می سازد وحاصل تجربه های تاریخی و فرهنگی خود را در لابه لای داستانها و اشاره ها به صورت کنایه وار و سربسته بیان می نماید. مهدی اخوان ثالث یکی از برجسته ترین شاگردان نیماست و از جمله شاعران توانمند معاصر است که توانسته است در عرصه شعر نو خود را به عنوان شاعری صاحب سبک معرفی کند و دریچه هایی نو پیش روی دوستداران و فعالان در این زمینه بگشاید.بعد از امضای فرمان مشروطیت هم پای تحولات در قالبهای شعری در درون مایه های آن نیز دگرگونی به چشم می خورد؛ استبدادسیاسی و اعمال حاکمیت مطلق، فروپاشی دیکتاتوری رضا شاه و عدم تسلط شاه بی تجربه جدید، حضور همه جانبه آمریکا وانگلیس در ایران و تشکل نیروهای ملی- مذهبی در برابر نفوذ بیگانگان، همه از جمله عواملی بود که باعث شد اخوان بیشتر در مسایل اجتماعی تامل می کند و با بهره گیری از تلمیحات و شباهتهای اسطوره ای، فریاد خود را در شعر خویش بگنجاند و بازگوکننده حماسه زمان خود باشد.این مقاله با عنوان تحلیل اسطوره های حماسی در شعر اخوان ثالث برآن است ضمن تعریف واژه ها و اصطلاحات اسطوره ای، به بیان و معرفی اسطوره های حماسی به کار گرفته شده در شعر اخوان همراه با شاهد شعری بپردازد. و در پایان به این نتیجهرسیده است که اخوان ثالث با استفاده از تمثیل ها و نمادهای اجتماعی و اسطوره ای به تطبیق و بیان اوضاع و احوال روزگار خودپرداخته است. و اسطوره های حماسی را برای این انتخاب می کند تا بتواند مقصود سیاسی و اجتماعی خود را به خواننده القا کند.

اسطوره، حماسه، شعر نو، نماد گرایی، اخوان ثالث