فاطمه پژوهش - کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد الکترونیکی، گروه هنر، تهران، ایران
محمد عارف - استادیار و عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

اماکن دینی، نقشی حیاتی در زندگی اجتماعی جهان تشیع دارد. در این راستا، سقانفار به عنوان نمونه های برجسته از نمادهای معماری اسلامی، یکی از بارزترین عرصه های تجلی باورها و اعتقادات شیعی است . سهانفارها، گونه های از معماری بومی و مذهبی منطقه جنوبی دریای مازندران می باشند که بیشتر این بناهای مذهبی آیینی، در دوره قاجار تصویرگری شده اند. یافته ها نشان می دهد که بسیاری از نقشمایه های به جا مانده بر اماکن تجاری و مذهبی، وجه نمادین و سمبلیک داشته و با فرهنگ و باورهای قومی و منطقه ای پیوندی ناگسستنی دارد. به عبارتی دستیابی به باورهای پنهان و اصال یک قوم و ملل از طریق مطالعه نقوش نمادین امکان می پذیرد و نقاشی سقانفارها نمونه های اس از این تصاویر که ارتباط خود را با باورها، اسطوره ها و داستان های کهن ایران حفظ کرده است . اگر چه حدود یک سوم از نقش و نگاره های ترسیم یافته در این بناها، از مضمون ها و پیش متن های پیش از ظهور اسلام نشا تمی گیرند، اما هم اکنون، این نقش ها از جایگاه نقش مایه ای و تزیینی در هنر اسلامی برخوردار می باشند. روش تنظیم این مقاله کتابخانه ای، اسنادی و میدانی با شیوه تجزیه و تحلیل محتوا و کیفی بوده است. اهداف پژوهش: ارایه تحلیلی نمادگرایانه از نقش اسلامی سقانفارها. تبیین ارتباط بین نقوش نمادین سقانفارها با باورهای مذهبی و بومی. ارتباط تصاویر موجود در سقانفارها با باورها و اساطیر کهن ایرانی گونه است ارزش زیبایی شناختی این تصاویر تا چه میزانی است

نمادگرایی، معماری اسلامی، مازندران، سقانفار، نقوش تزیینی