سید عباس حسینی جو - دانشگاه صنعتی امیرکبیر - دانشکده مهندسی صنایع -

پژوهشی در عملیات یکی از برجسته ترین حوزه های علمی در حیطه مدیریت و مهندسی صنایع است که ظهور آن نقطه عطفی در تحول روشهای کمی این دو حوزه محسوب می شود. از طرفی در دو دهه اخیر بر مفاهیمی مانند نوآوری، خلاقیت و ابداع تاکید و توجه خاصی شده است بطوریکه خلاقیت از لوازم طراحی بدون تقلید محسوب شده و رشتههای مهندسی بسیار به آن آمیخته می باشذ. امروزه این عقیده مورد قبول عموم است که حل مسایل تصمیم گیری دنیای واقع به کمک تحقیق در عملیات هم علم است و هم هنر. تعلیرغم اینکه در مورد جنبه علمی حل مساله بطور گسترده ای پژوهش شده است ولی در مورد جذبه هنری آن که همان خلاقیت است، بخصوص در حیطه مدلسازی ریاضی، کارهای نسبتا کمی شده است. در این مقاله ابتدا برخی از مهمترین ویژگیهای تفکر خلاقبررسی شده و سپس رویکردها و ابزارهایی برای بکارگیری خلاقیت در مدلسازی ریاضی معرفی، طبقه بندی و تشریح شده اند. نتایج این مقاله چهارچوبی مقدماتی را برای پژوهشگران حوزه تحقیق در عملیات فراهم می کند تا بطور سیستماتیک اصول خلاقیت را در مدلسازی ریاضی بکارگیرند.

مدلسازی ریاضی، خلاقیت، تفکر خلاق