ملیکا حسین زاده - کارشناسی ارشد در رشته حقوق خصوصی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
غلامرضا عبدلی - عضو هییت علمی گروه حقوق واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

اگرچه دادرسی ها بر پایه تشریفات بنیان نهاده شده اند ولی اصول دادرسی جدا از تشریفات دادرسی هستند. اصول دادرسی واجد ویژگی های کلی، دایمی، انتزاعی و ارزشی بودن هستند و لذا تشریفات دادرسی از حیث خاستگاه، ماهیت، مبنا و آثار متمایز از اصول دادرسی هستند. لذا آیین دادرسی، مجموعه ای از اصول یا مقررات آمره و مقررات تشریفاتی است که رعایت این مجموعه، در رسیدگی به تمام دعاوی، الزامی و اجتناب ناپذیر است. تحقیق حاضر با هدف بررسی وجوه اشتراک و افتراق تشریفات دادرسی در داوری و تشریفات دادرسی در دادگاه و همچنین ابلاغ و اجرای رای داور در حقوق ایران انجام پذیرفته است. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی با استفاده از روش کتابخانه ای است. قانونگذار، به جهت تسریع در رسیدگی و برخی مصالح دیگر، رعایت مقررات تشریفاتی را در رسیدگی به برخی دعاوی لازم ندانسته است. در چنین مواردی، داشتن معیاری برای شناخت و تفکیک اصول از تشریفات اهمیت پیدا می کند، مساله ای که در قانون مغفول مانده است. اصول دادرسی همیشه و در همه حال لازم الرعایه هستند ولی قانونگذار قادر است تشریفات دادرسی را بنابر مصالح و مقتضیاتی وضع یا نسخ و حذف کند. براساس مقررات آیین دادرسی مدنی، داوران در رسیدگی و صدور حکم تابع مقررات آیین دادرسی نیستند، لیکن باید مقررات داوری را رعایت کنند.

اصول، تشریفات، دادرسی، داوری، فراغ دادرس