تاثیر خشکسالی هواشناسی بر میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع (مطالعه موردی مشهد)

خشکسالی هنگامی اتفاق می‌افتد که کمبودی در مقدار بارندگی، رواناب و رطوبت خاک، و افزایشی در میزان دمای هوا، و یا کاهشی در سطح ایستابی منطقه، نسبت به شرایط میانگین دیده می‌شود. خشکسالی پدیده‌ای است که هر از چند سال می‌توان آنرا با شدت‌های متفاوت در یک منطقه انتظار داشت. بنابراین با خشکی که یکی از ویژگی‌های دایمی آب و هوایی هر منطقه است فرق می‌کند. در این تحقیق ارزیابی خشکسالی توسط شاخص SPI و داده‌های روزانه‌ی بارش (ایستگاه مشهد) در طی سال‌های 1339-1384 انجام شد. تبخیر و تعرق گیاه مرجع از رابطه پنمن – مانتیث فائو با استفاده از نرم افزار REF-ET محاسبه شد. بررسی خشکسالی‌ها در سطح ایستگاه مشهد نشان داد که در دوره 45 ساله (1339-1384) مورد مطالعه 18 بار خشکسالی در مقیاس سالانه با شدت‌های مختلف به وقوع پیوسته است. در مقیاس فصلی به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد خشکسالی در تابستان با 28 مورد و فصل زمستان با 20 مورد خشکسالی ارزیابی گردید. نتایج حاکی از حساسیت زیاد رطوبت نسبی نسبت به خشکسالی در مقایسه با سایر پارامترها است. شایان ذکر است که بیشترین و کمترین شدت خشکسالی‌ها به ترتیب در فصل تابستان و فصل زمستان مشاهده گردید. بررسی تبخیر و تعرق گیاه مرجع در مواقع بروز خشکسالی در مقیاس فصلی نشان داد که خشکسالی تاثیر معنی دار بر افزایش میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع دارد. لازم به ذکر است که این تاثیر در فصل تابستان مشهودتر است.

Keywords:

خشکسالی , ‌ شاخص استاندارد بارش , تبخیر و تعرف گیاه مرجع , مشهد