هانیه نوریون - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی همدان
احمد قادری حمیدی - عضو هییت علمی گروه مهندسی مواد و متالوژی دانشگاه صنعتی همدان
امیر مومنی - عضو هییت علمی گروه مهندسی مواد و متالوژی دانشگاه صنعتی همدان
بابک موگویی - رییس امور بازرسی فنی منطفه هفت عملیات انتقال گاز

به دلیل حجم بالای ذخایر گاز موجود در ایران که به طور عمده در مناطق جنوب کشور وجوددارند و اهمیت صنعت انتقال گاز به تمام نقاط کشور و مناطق دور افتاده، بررسی های زیادی برای بهبود و ارتقای این صنعت صورت می گیرد. لوله های مورد استفاده در این حوزه از جنس فولادهی میکروآلیاژی استحکام بالا با گریدهای مختلف می باشد که با توجه به اهمیت کاهش هزینه ها، به دنبال افزایش استحکام همراه با کاهش وزن لوله می باشند. به طور عمده در ایران دو گرید ایکس شصت و پنج و ایکس هفتاد مورد استفاده قرار می گیرد که با توجه به نیازهای خاص در بعضی مناطق از گرید ایکس هشتاد نیز استفاده می شود اتصال این لوله ها در نقاط مختلف با فرآیند جوشکاری صورت می گیرد که سلامت جوش ها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد در این پژوهش به بررسی مکانیزم شکست لول های ایکس شصت و پنج پرداخته شده است. نمونه ها پس از عملیات حرارتی پیش گرم به روش جوشکاری قوس الکتریک دستی SMAW به هم متصل شدند. استحکام کششی نمونه های جوشکاری شده اندازه گیری شد و با استفاده از متالوگرافی نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM مورد بررسی قرار گرفته اند. نمودارهای تنش کرنش حقیقی بیان گر کاهش استحکام نمونه جوشکاری شده نسبت به نمونه خام و تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان دهنده شکست نرم و ظاهر دیمپلی شکل در هر دو نمونه می باشد. علت کاهش استحکام نمونه ای جوشکاری شده ریز ساختار درشت تر و حفرات گازی تشخیص داده شد.

صنعت انتقال گاز، فولاد ایکس شصت و پنج، جوشکاری قوس الکتریک دستی، مکانیزم شکست