محمد ترکمان - دانشجوی دکتری تخصصی زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
بهرام میرشکاری - دانشیار و عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
فرهاد فرح وش - دانشیار و عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
مهرداد یارنیا - استاد و عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

حبوبات از جمله گیاهان زراعی هستند که ارزش غذایی زیادی دارند و یکی از مهمترین منابع گیاهی سرشار از پروتیین می روند باشند. بطوریکه حبوبات بعد از غلات، دومین منبع مهم غذایی انسان به شمار می . یکی از عوامل مهم افزایش عملکرد حبوباتی مثل نخود و عدس کاشت پاییزه آن ها است. هدف این آزمایش مطالعه تاثیر تاریخ کاشت مختلف های 30 شهریور، 20 مهر، 10 آبان و 30 آبان بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود پاییزه بود. آزمایش بصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تعداد انجام شد. صفات شهر همدان غلاف در بوته، تعداد دانه در ، وزن غلاف صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت ارزیابی شدند. نتایج نشان داد، ک صفات ه اکثر مورد بررسی تحت تاثیر تیمار تاریخ کاشت قرار گرفتند. کمترین و بیشترین عملکرد دانه نخود به ترتیب درتیمارهای تاریخ کاشت اول 30شهریور و چهارم 30آبان بهدست آمد.بنظر میرسد های کاشت دیر هنگام به علت عدم زود سبز شدن گیاه و در واقع ایجاد حات کشت انتظاری گیاه با سرمازمستان مواجه نشده و عملکرد دانه مناسب را ایجاد کرده است. همچنین بیشترین عملکرد بیولوژیک در تیمار تاریخ کاشت چهارم حاصل شد. در این بررسی مناسبترین تاریخ کاشت برای منطقه همدان تاریخ کاشت 30 آبان ماه شناخته شد.

اجزای عملکرد،تاریخ کاشت، نخودپاییزه، عملکرددانه