سیدقاسم زمانی - دانشیار حقوق بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
جواد صفدری - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

تحولات سیاسی و اجتماعی نظام بین الملل بویژه خاورمیانه در دهه اخیر و ورود بازیگران برتر فرا منطقه ای در کنار قدرتهای منطقه ای با آرایش چهره نظامی ، سیاسی و فرهنگی با عناوین متفاوت از جمله مبارزه علیه تروریسم بین المللی ، دموکراسی و حمایت از حقوق بشر، جایگاه حقوق بشر را به عنوان قدرت نرم با رویکردی جدید و استراتژیک مطرح نموده ، به گونه ای که با حیات سیاسی کشورها پیوندی عمیق و ناگسستن ی ایجاد کرده است. از این رو ساختارهای شکننده قدرت برخی از نظامهای سیاسی خاورمیانه و صورت بندی جدید ناشی از به هم خوردن وضعیت مرز بندی قدرت ، زمینه را برای ایجاد یک رهیافت و گفتمان مسلط در میان سایر گفتمان های رایج فراهم می کند .در این میان فرهنگ اقتدارگرای سنتی حاکم بر خاورمیانه به دلیل فقدان تعهد فردی به حقوق بشر و نقض های فاحش آن ، اعمال خشونت های ناروا و رویکردهای دوگانه برخی از بازیگران اصلی منطقه از یک سو و حضور بازیگران فرامنطقه ای به بهانه حفظ صلح و امنیت بین المللی ، مبارزه با تروریسم، حمایت از حقوق بشر و مداخلات بشر دوستانه ، با حمایت از برخی حکام وجریانهای سیاسی هم سو با منافع ملی غرب از سوی دیگر هر کدام چهره ای مخدوش از حقوق بشر را در عمل به نمایش گذاشته اند. این مقاله در تلاش است ضمن معرفی جایگاه حقوق بشر به عنوان یک الگوی قدرت نرم و گفتمان مسلط در نظام حقوق بین الملل به بررسی ناسازگاری آن با ساختار حاکمیتی اقتدار گرا پرداخته و تناقض های موجود در هر دو رویکرد حاکم بر بازیگران را تحلیل و در نهایت مسیولیت بین المللی آنان را بررسی نماید.

تحولا ت خاورمیانه، حقوق بشر ، صلح و امنیت بین المللی، نقض های حقوق بشری، مسیولیت بین المللی