میرعلی سید نقوی - دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی
عبدالله توکلی - دانشیار پژوهشکده علوم اجتماعی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم
حسین آذری - کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران
داود افروز - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

بیشتر پژوهش هایی که در چند دهه گذشته انجام شده به روشنی از این موضوع حمایت می کند که در بین تیوری های رهبری، یک بهترینی وجود ندارد. مدیران موفق و اثر بخش باید نوع رهبری خود را با اقتضایات وضعیت وفق بدهند. با وجود تنوع تیوری های رهبری ارایه شده کدامیک برای سازمان ها مناسب هستند یک روش برای حل این مشکل بکارگیری نوع رهبری، متناسب با چرخه ی حیات سازمان است که مقاله حاضر به این موضوع پرداخته است. این مقاله در ابتدا چیستی رهبری و انواع آن را مورد بررسی قرار داده و به تعاریف معروف در زمینه رهبری می پردازد. پس از مرور اجمالی بر تیوری های رهبری، به چرخه حیات سازمانی می پردازد. در بخش بعدی با استفاده از ادبیات موجود در حوزه رهبری و چرخه حیات سازمانی به تطبیق انواع رهبری ها با مراحل 5 گانه چرخه حیات سازمانی می پردازد. بررسی ها نشان داد که برای موفقیت در چرخه حیات سازمانی در مراحل کارآفرینی، شکل گیری اولیه، رسمیت و کنترل، پیچیدگی و افول به ترتیب باید از رهبری تحول آفرین، رهبری رابطه مدار، رهبری عملگرا، رهبری مشارکتی و رهبری کاریزماتیک استفاده کرد.

رهبری، چرخه حیات سازمان، رویکرد اقتضایی