ریحانه خرم رویی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا
امین ماهان - دکتری تخصصی معماری منظر، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لهیجان

این مقاله به تحلیل موضوع کیفیت زیبایی بوسیله تدوین معیارهای سنجش و ارزیابی بر پایه مفهوم دیدهای متوالی در منظر شهری پرداخته است. این ارزیابی بر اساس دید و ادراک ناظر در فضا شکل گرفته است و به نظر می رسد به عنوان روشی جهت تحلیل زیبایی در منظر، می تواند در طراحی شهری مورد استفاده قرار گیرد. رویکرد این پژوهش، ارایه نوعی روش شناسی (متدولوژی) در ارزیابی منظر، بر پایه مطالعه و تحلیل محتوایی ادبیات طراحی شهری و معماری در این زمینه می باشد که چارچوبی را جهت سنجش کیفیات زیبایی شناختی کاراکترهای بصری متفاوت، در بخشی از شهر بر اساس مفهوم دیدهای متوالی بوسیله تحلیل های تصویری و توصیفی ارایه می نماید. هدف اصلی پژوهش، برقرارری ارتباط میان تیوری زیبایی شناسی منظر شهری و مفهوم دیدهای متوالی می باشد که این امر به دستیابی به اصول کاربردی در طراحی منظر شهری کمک شایانی می نماید. تاکید این اصول بر تغییرات تدریجی منظر در طول حرکت و ارتباط آن با زیبایی شناسی فضای شهری می باشد. در این مقاله، ابتدا به بررسی مفاهیم و تعاریف اولیه زیبایی، حرکت و دیدهای متوالی در منظر شهری پرداخته می شود. سپس با استخراج مجموعه ای از معیارها و شاخص ها در ارتباط با مفاهیم کیفیت زیبایی و دیدهای متوالی، در قالب ماتریس ارزیابی، نمونه مطالعاتی مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرد و در نهایت، مجموع هایی از راهکارهای طراحی منظر به جهت افزایش کیفیت زیبایی در هریک از پهنه های محدوده مورد مطالعه بیان می گردد.

منظر شهری، حرکت، دیدهای متوالی، زیباشناسی، معیار ارزیابی