محمدرضا قربانی پارام - عضو هییت علمی گروه معماری ، معاون گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند دکتری معماری
کوثر اخباری - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت شهری

حقوق شهروندی منعکس کننده آرمان جهانی عدالت و جامعه ای است که در آن هر انسانی بتوانداز زندگی شرافتمندانه ی همراه با صلح، امنیت و رفاه برخوردار گردد. این حقوق همزاد با پیدایش انسان بوده و با وجود او به وجود آمده است. قوانین و مقررات شهری را می توان به عنوان یکی از مهم ترین نقاط اتصال بین مدیریت شهری و شهروندان قلمداد نمود. به تعبیر بهتر بازیگران عناصر اصلی مدیریت شهری در پرتو قوانین و مقررات شهری ضمن تعریف نقش برای خود و سایر اعضا می توانند شهروندان را در اداره امور مشارکت دهند و مفهوم شهروندی را محقق سازند. ضوابط و مقررات شهر یا به تعبیر دیگر حقوق شهری در صورت انطباق با اصل بهره مندی که در عبارت حقوق شهروندی خلاصه می گردد، بسیار کارآمد ارزیابی می شوند . نتایج بررسی مجموعه مقررات شهری و طرح های توسعه و عمران مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران از تاریخ تاسیس تاکنون ،حاکی است که متاسفانه چنین رویکردی در مجموعه ضوابط و مقررات عمومی شهری کمتر دیده شده است . از نظر حقوقی جامعه نیازمند وجود مقرراتی است که روابط تجاری ، اموال ، مالکیت ، شهرسازی، سیاسی و حتی مسایل خانوادگی را در نظر گرفته و سامان دهد .از این رو از دید شهری موضوع حقوق شهروندی ،روابط مردم شهر ،حقوق و تکالیف آنان در برابر یکدیگر و اصول و هدفها و وظایف و روش انجام آن است .در واقع حقوق شهروندی آمیخته است از وظایف و مسیولیتهای شهروندان در قبال یکدیگر،شهر و دولت یا قوای حاکم و مملکت و همچنین حقوق و امتیازاتی که وظیفه آن حقوق بر عهده مدیران شهری (شهرداری)،دولت یا به طور کلی قوای حاکم می باشد. به مجموعه این حقوق و مسیولیت ها ، حقوق شهروندی اطلاق میشود.

شهر، حقوق شهروندی ، مدیریت شهری ، قوانین و مقررات